11/03/2025

Etiketa: Jendartea

Artikuluak

Kasu, ez gitxu lo!

Tribune Libreby Tribune Libre0
Jone BARNEIX - Azken denboretan gauzak mugitzen eta egoera batzuk kanbiatzen ari direla sentitzen badugu ere, oraino desberdinkeria ainitz badira gizon eta emazteen eskubideen artean. Zonbat emazte auzapez ezagutzen ditugu? Biztanlegoaren erdia emazteak izanki, Baxenafarroko 80 herrietarik 9’tan bakarrik dira emazte auzapezak. Berriki pasa diren laborantxako hauteskundeetan, zonbat hautagai izan dira emazteak? Aldiz haurren eta xaharren zaintza lanetan, zonbat gizon badira? Adibide ttipi horiekin fite ikusten da oino aginte postuetan gizonek direla nagusi eta emazteak ikustezinak diren lanetan aritzen girela.
Aurten lehen aldikotz martxoaren 8ko emazteen eskubideen aldeko borroka eguna Oztibarren ere, 12:00etan, Larzabaleko itzulgunean antolatua den elkarretaratzearekin azpimarratua izanen da. (...)

Retour sur les affaires Fañch

Peio Jorajuriaby Peio Jorajuria0
En février, les tribunaux de Lorient et d’Angers ont dû délibérer sur le prénom breton Fañch, interdit à l’Etat Civil à cause du tilde sur le n.
Si les débats se centrent sur l’appartenance ou non du ñ à la langue française, la question mérite une lecture plus large. (...)

Egunez egun…

Enbataby Enbata0
20 janvier : Julien Rossignol, directeur de l’hôpital de Pau et de Maule, déclare lors des vœux annuels que « le territoire de santé se nomme Béarn et Soule, ce n’est pas le Pays Basque ». 22 janvier : Bizi! remet un chèque de 3 450 € à trois associations d’aide aux migrants : Etorkinekin, Bestearekin, et Une école, un toit, des papiers. Ce montant correspond au résultat du réveillon solidaire organisé au Patxoki le 31 décembre par Bizi!. (...) 25 janvier : le mouvement abertzale d’Ipar Euskal Herria présente à Donibane Garazi un appel à participer à l’Aberri eguna 2025 qui aura lieu le 20 avril dans cette cité. (...)
13 février : Alda met en place des permanences régulières à Hendaia et Donibane Lohizune. +La cour d’appel administrative de Bordeaux reconnaît la carence de l’Etat et le condamne à verser 836 000 € à la CAPB pour le financement du centre d’accueil des migrants Pausa.  16 février : BLE (Biharko lurraren elkartea) organise à Itsasu une journée consacrée aux semences paysannes avec bourse aux graines et atelier. (...)

Mundua lanjerostu

Jean-Louis Davantby Jean-Louis Davant2
Egun ez naiz klimaren aldaketaz ari, baina populu eta herrialdeen arteko harremanen gaizkitzeaz. Azken urteotan mundua lazgarri gogortu zaigu. Berlin-eko harresia hautsi zenean eta laster Sobietar Batasuna desegin, batzuek erran zuten historia bukatu zela, beraz iraunkorki bakean sartzen ginela. Kapitalismoak ez zuen gehiago etsai gogorrik: Txina oraiko mailatik urrun zegoen, sartaldeko alderdi komunistak ahulduak, etsenplu eta laguntzarik gabe umezurtz.
Gaur mundu osoa kapital handiaren aztaparretan dago, konkurrentzia sutsuak errea. Alta ber denboran bake bidetik urrundu gara, gerla hotzera itzuli, eta gerla beroaren arriskua sekula baino handiago dugu. (...)

EUSKARA JENDEA. 5. atala: “Gerren arteko pizkundean”

Enbataby Enbata
Frantses Iraultzaren eta Foruen desagerpenaren ostean, erdaren aldeko politikak are zorrotzagoak bilakatu ziren eta, ondorioz, nabarmenago euskararen kaltetan.
XIX. mendean, bestalde, herri kulturaren aurkikuntza dugu. Europako euskaltzaleak eta hizkuntzalariak lanean hasi ziren: Humboldt, Bonaparte…, ondorengo ikertzaileengan eragin nabaria izan zutelarik (Azkue, Barandiaran…). Aldi berean, hizkuntzarekiko eta herriarekiko kontzientzia pizten hasi zen (Lore Jokoak, Zazpiak bat…). XIX. mendeko amaieran eta XX. mendeko hasieran pizkundea gertatu zen euskararen eta euskal kulturaren inguruan: erakundeak (Eusko Ikaskuntza, Euskaltzaindia), elkarteak (Euskaltzaleak…), kazetak (Eskualduna, Eguna…), literatura, bertsolaritza… (...)

Tartaro s’est étonné…

Tartaroby Tartaro
●●● que le roi d’Espagne Felipe VI refuse de participer à la première commémoration du 50e anniversaire de la mort de Franco et du retour de la démocratie.
Qu'est-ce qui le chagrine, la mort de Franco ou le retour de la démocratie ? (...)