EUSKARA JENDEA. 5. atala: “Gerren arteko pizkundean”

Frantses Iraultzaren eta Foruen desagerpenaren ostean, erdaren aldeko politikak are zorrotzagoak bilakatu ziren eta, ondorioz, nabarmenago euskararen kaltetan.
XIX. mendean, bestalde, herri kulturaren aurkikuntza dugu. Europako euskaltzaleak eta hizkuntzalariak lanean hasi ziren: Humboldt, Bonaparte…, ondorengo ikertzaileengan eragin nabaria izan zutelarik (Azkue, Barandiaran…). Aldi berean, hizkuntzarekiko eta herriarekiko kontzientzia pizten hasi zen (Lore Jokoak, Zazpiak bat…). XIX. mendeko amaieran eta XX. mendeko hasieran pizkundea gertatu zen euskararen eta euskal kulturaren inguruan: erakundeak (Eusko Ikaskuntza, Euskaltzaindia), elkarteak (Euskaltzaleak…), kazetak (Eskualduna, Eguna…), literatura, bertsolaritza… (...)

“Biharamunen lantegia met la recherche scientifique au service de la société”

La coopérative d'intérêt collectif Biharamunen lantegia met les savoir-faire scientifiques acquis par ses membres au service d’un projet social et politique qui s’attache au dépassement des injustices et inégalités. Elle met à disposition du Pays Basque les outils de recherche participative qu'elle a pu mûrir ailleurs, en accompagnant par exemple le Conseil de Développement Pays Basque dans la méthodologie de sa démarche Pays Basque 2040.
Livio Riboli-Sasco, bidartar, né à Lyon d’un père milanais et d’une mère bidartar, a étudié à Paris à l’École normale supérieure. Il est chercheur associé à l’Institut d’histoire et de philosophie des sciences et des techniques (CNRS / Panthéon – Sorbonne). Co-fondateur de la coopérative Atelier des Jours à Venir / Biharamunen lantegia, il répond aux questions d'Enbata. (...)

Le texte de la proposition de loi de Peio Dufau

Le 8 janvier, le député basque Peio Dufau déposait à l’Assemblée nationale une proposition de loi destinée à lutter contre la disparition des terres agricoles et à renforcer les pouvoirs des SAFER (Sociétés d’aménagement foncier et d’établissement rural). En particulier en augmentant leur pouvoir de préemption. Un nouveau droit soutenu entre autres par ELB et Lurzaindia et dont l’absence criante avait été révélée lors de lors de la vente de douze hectares de terres en nue-propriété, à Arbonne en septembre 2022.
Le texte de loi prévoit d’augmenter les zones où ce droit de préemption s’applique, en particulier sur les zones côtières ou urbaines tendues. Les SAFER auront désormais le pouvoir de visiter les terres mises en vente, afin d’évaluer correctement leur valeur réelle et leur potentiel agricole. Enfin, la proposition de loi que Peio Dufau cosigne avec Julien Dive (Droite républicaine), s’attaque au détournement d’usage des terres par leur transformation en terrains d’agrément qui réduit leur disponibilité pour les exploitations agricoles. (...)

Mahai-inguru debatea: Departamenduko Laborantza Ganbarako bozak

BIDEOA - Sei urtetarik egiten diren Departamenduko Laborantza Ganbarako bozen kari, 180 bat laborari eta laborantzako eragile hurbildu da Hazparneko Armand David lizeoan Euskal Hedabideek, urtarrilaren 14an antolatu mahai-inguru debatera.
Pantxika Maitia eta Antton Castoreo kazetariek animaturik, hiru sindikatetako ordezkariek hitza hartu dute: FDSEA-JA-tik Sébastien Uthurriague eta Iban Pebet, ELBren izenean Maritxu Lopepe eta Julen Perez, Coordination Rurale-tik Jean Pierre Suhit eta David Suzanne. (...)

Faut-il rembourser Paris Hilton ?

L'Edito du mensuel Enbata - Les cendres des incendies monstres de Californie sont encore chaudes et Paris Hilton et son chihuahua pleurent toujours la disparition de leur bicoque de 1 300 mètres carrés de Beverly Hills, à Los Angeles (à moins qu’il ne s’agisse de la beach house de Malibu, les sources manquent de précision sur le sujet).
Dans un monde où le dérèglement climatique n’est plus une prédiction rabat-joie d’une poignée d’écolos hirsutes et de climatologues fans de carottes, l’adaptation est devenue un enjeu majeur auquel nos sociétés sont tout autant impréparées qu’elles ne le sont pour sa grande soeur atténuation. La question de "qui paye" et "qui assure" y devient centrale. (...)

Agents immobiliers, choisissez votre camp !

Suite au recours de la FNAIM contre l’arrêté préfectoral fixant les loyers de référence en zone tendue du Pays Basque Nord, les agences immobilières ont à se positionner clairement : soit elles font partie du problème, soit elles participent à la solution et travaillent pour l’intérêt général.
(...)

Elgarrekin, Herria, Burujabetza

Ipar Euskal Herriko Mugimendu Abertzaleak aurtengo Aberri Egunan, Apirilaren 20an, Donibane Garazi lurralde eta xoko guzietatik jindako ahal bezain bat jenderen bilgune izatera deitzen du. Karia horretara, Mugimendu Abertzalearen aniztasuna eta indarra biltzeko deia luzatuz. 
Hara jarraian, joan den larunbatean, otsailaren 1ean, Donibane Garazin egin prentsaitzinekoan  Mattin Etcheverryk eta Ainize Butronek egin hitzartzea. (...)

2025eko Otsail Ostegunak

Otsail Ostegunak Amikuzen euskaraz antolatzen diren otsaileko ostegunetako hitzaldien izenak dira. Zabalik elkarteak antolatzen ditu 1997tik geroz pentsamendua eta ezagutzaren inguruko eztabaidak eta topaketak bultzatzeko eta euskararen erabilera indartzeko xedearekin.
Aurten, otsailaren 6, 13, 20 eta 27an, hitzaldiak Donapaleuko bi lekutan iraganen dira: lehena ("Palestina, eguneroko odoltsua") Herriko Etxeko gela berdean (igogailua bada), eta beste hiruak ("Tokiko hazien berreskuratzearen erronka", "Kabalkaden egiteko motibazioak" eta "Itsas korronteak eta klima aldaketa") Donapaleuko Bideak gunean. Arratseko 8ak30etan hasten dira, tenorez. Hitzalditik landa, baso bat eta bixkotxatto bat partekatuz bi ele partekatzen ahal direlarik aldi bakotx. Jarraian egitarau zehatza. (...)

Biziola, bizitzaren fabrika

Biziola irabazi asmorik gabeko eta gizarte ekimeneko kooperatiba da, Lazkaon (Goierri eskualdea, Gipuzkoa) kokatua. Besteak beste, Goierri eskualdeko herritarrak eta ekonomia sozial eraldatzaileko eragileak saretu nahi ditu, eskualde burujabeago, iraunkorrago eta orekatuago baten bidean proiektu zehatzak gauzatzeko. Bizitzarako funtsezkoak diren ahal bezainbat eremutan burujabeago izateko prozesu eta proietuak garatzea du xede bizitzaren fabrika adieraren laburdura den Biziolak!
Enbataren galderei hainbat zehaztasunekin erantzun die Biziola kooperatibaren bazkide eta Kontseilu Errektoreko kidea den Andoni Mikelarena Urdangarin Beasaindarrak. (...)