Le temps du consensus

L'Edito du mensuel Enbata - Il aura fallu plus d’un demi-siècle pour que la revendication institutionnelle formulée à la naissance du mouvement abertzale d’Iparralde, le 25 avril 1963 à Itsasu, devienne réalité.
Lundi 23 janvier 2017, à Bayonne, l’assemblée des 233 délégués des 158 communes de nos trois provinces a sorti le Pays Basque Nord de sa négation institutionnelle pour lui donner une personnalité juridique.

Urrats bat gehiago

Deux jours avant l’installation de la Communauté d’agglomération d’Iparralde, Laborantza Ganbara célébrait son douzième anniversaire à Ainiza. Occasion de préfigurer d’éventuelles coopérations avec l’agglo pour créer une instance agricole propre à Iparralde.
Voici les perspectives qu’ouvrirait une telle instance.

Euskal Herriaren burujabetza energetikoruntz

Zein da Euskal Herriaren egoera energiari dagokionez? Kanaldude zuzenean emankizunak Energiaren gaia barnatzeko parada eskaintzen digu. Alde batetik inguramenaren ikuspundutik (beroketa klimatikoa errealitate den kontestuan nola garatu energia berriztagarri eta garbiak?) eta bestetik, ekonomiaren ikuspundutik (zein alternatiba mundu edo estadu mailako energia sailtzaileen parean ? nola garatu lurraldeen eta pertsonen autonomia energetikoa?).
Denek dugu nafarroako irudi hori buruan: haize errotak hamarnaka mendi kaskoetan, eguzki panel zelai zabalak. Instalazio xumeagoak ere posible dira, lurralde bakoitzari egokituak. Hortan dabil I-Ener enpresa 2014an sortua. Geroztik hainbat proiektu landu ditu Hendaia, Uztaritze edo Irulegin eta gaur Energia ekoizle da, EDF bat den bezela, nahiz ez maila berean. Hego Euskal Herrian ere alternatibak sortzen ari dira. Aipagarri besteak beste Goiener Kooperatiba. Hunek argindarra saltzen du, Iberdrola edo beste banatzaile erraldoien mempekotasunetik askatzeko aukera eskainiz, eta aldiberean energia garbi eta berriztagarrien garapena sustatuz. Jarraian ikusten ahalko duzuen oren bateko emankizun honetan ere aipagai ere izango da Hergaraiko Sugarai iniziatiba, sugaietan oinarritu energia lantzen duena, baita uraren indarra lantzen duen Ibai Errakak elkartea.

Langabezia nola neurtu?

Europako estatu bakoitzean hitz askoren jarioa eragiten dute hilabete guziz herritargoari azaltzen zaizkion langabeziaren estatistikek, bereziki Frantziako Estatuan, azken bost urte haietan, lehendakarigai oraindik zegoenean, Hollande jaunak langabeziaren kurba goitik beherea jarriko zuela hitz eman zuelako.
"Pole Emploi"-ak emandako datuen beharrean lan egiteko gai diren zerrenda oso-osoa ukan behar genuke oinharrizko erreferentzat; horiek dira ikasketak bukatu dituzten eta erretiramendua hartzeko eskubidea duten adinen arteko herritar guztiak. Adinen gune hori 16 urteetatik 65 urteetaraino heda daiteke gutxi gorabehera, baina eskola bukatzen duten eta erretiroa hartzen duten adinatik naski badoa.

Discriminations et double-discriminations

Peio JORAJURIA - En France, tous sont égaux, car c’est la loi. Abusivement, certains ont cru que du coup, tous étaient pareils, mais ce n’est pas le cas. Il existe en France, comme dans quasiment tous les Etats du monde, des gens de sexe différent, d’origine ethnique différente, d’orientation sexuelle différente, et parfois même des vieux, des handicapés ou des gens qui croient en un ou plusieurs dieux. Conscient que malgré une volonté affichée d’uniformité, des différences subsistaient, le législateur a interdit d’en tenir compte et a doté l’arsenal juridique étatique de lois interdisant la «discrimination».
Lorsque vous souhaitez diffuser une offre d’emploi ou votre curriculum vitae au travers du réseau de Pôle Emploi, celui-ci s’assure que vous n’y faite aucune mention de critères discriminants (âge, sexe, appartenance religieuse, origine, genre…), sauf dans le cas où ce critère constitue «une exigence essentielle et déterminante» pour le poste. Les langues maîtrisées par les candidats et exigibles pour un emploi font partie depuis longtemps des «critères objectifs» d’employabilité. Le problème, c’est qu’à Pôle Emploi, la langue basque – de même que les autres langues régionales – n’apparaît pas sur les listes informatiques fermées de langues autorisées.

Euskaraz, Donapaleutik… mundura!

2017ko otsail honetan ere, 1997ko otsailetik geroz, urtero egiten duten bezala, Zabalik elkartekoak, otsaileko lau ostegun arratsendako egitarau batekin agertzen zaizkigu, lau ostegunez Donapaleun euskarazko konferentzia bat eskainiz! Usaian bezala hitzaldi horien gaiek mementoko aktualitate hurbila barnagotik eta berdin beste ikuspegi batzuetarik landuko dute. Hots, gaiak biziaren edozoin arloetara idekiak izanen dira (ekonomia, ekologia, kultura, historia, politika, soziolinguistika, … edozoin), eta adin, sexu, jatorri, bizimolde desberdinetako hizlariekin jorratuko dira…
Helburu nagusia edozoin gai euskaraz tratatzea eta elgarrekin solastatzea dutenez, ikus jarraian aurtengo menu tirriagarria!

L’enseignement supérieur au Pays Basque

L’enseignement supérieur et les activités directement liées, la recherche, la diffusion et la valorisation de ses résultats, ainsi que la formation tout au long de la vie (lifelong learning) est une filière économique prometteuse et rassembleuse qui porte des promesses considérables.
Pourquoi l’enseignement supérieur ? Parce que, argumente Jean-Roch Guiresse, directeur de l'école d'ingénieurs Estia pendant vingt ans, il peut faire preuve d’agilité, d’interaction et de cogestion avec des acteurs économiques et sociaux, et parce qu’étant par nature associé à la recherche, il produit et structure de la connaissance immédiatement disponible.

Ez besteak baino zozoago…

Urteetan kazetaritza lanean arituz, besteei gertatuak kontatzeko ohitura izan dut, baina ez ene iritzia ematekoa. Eta hori zaila zait. Badakit ez naizela bakarra: usuenean hedabideetako kronikari edo solasetako parte hartzaileak, gizonak izan ohi dira. Gauza bera postu eta toki publikoetan hitza hartzen dutenetan. Badakit elkarteetako antolatzaileentzat zaila dela lehen lerroan egoteko prest diren emazteak atzematea.
Emazteak lehen lerrora agertzen ez bagara, usaian erraten dena, bizitzaren eta gizarte honen antolaketaren ondorioa izan ohi dela, familiako antolaketan emazteek etxeko ardurak eta zaintzak izan ohi ditugulako eta gizartea ez dugulako antolatua familiako lanak partekatzeko. Baina arazoa hori baino urrunago doala uste dut, urteen poderioz ikasi dudanaz.