Txomin Peillen, idazle poliglota eta polifazetikoa

Dominique / Txomin Peillen joan zaigu 90 urteetan. 1932an sortua Parisen, gurasoak zuberotarrak zituen, haatik frantsesez hazi zuten. Euskara bere baitarik ikasi zuen gaztetan Ibinagabeitia bizkaitarrari esker.
Gaztetik idazle poliglota eta polifazetikoa dugu, euskaraz nagusiki (zubereraz, gipuzkeraz eta gero batuan), bereziki eleberrian, saioan, olerkian, eta jakintza desberdinetako gaietan. Berrogeita zenbait liburu agertu ditu euskaraz, hiru frantsesez, bat gaztelaniaz... Aljeriako gerla denboran soldaduska han egina zuen erizain karguan, eta pazifista bilakatu zen abertzalea izanarren. Hemen, Eusko Alkartasuna alderdian jardun zuen. (...)

Histoire de la persécution du breton

Bretonnante et professionnelle de l’audio-visuel, Rozeen Milin prépare une thèse intitulée «Politiques et pratiques d’imposition du français dans l’Hexagone et les anciennes colonies». Lors d’une conférence prononcée récemment à Vannes sur l’ethnocide, l’historienne résume ici ses recherches.
De Bertrand Barère à Jules Ferry, en passant par le symbole, ce sabot que devaient porter les élèves surpris à parler breton ou l’os porté par les petits Sénégalais et autres colonisés en Afrique —elle a pendant sept ans, rencontré 200 personnes et rassemblé 700 témoignages— Rozenn Milin présente et analyse les méthodes de persécutions et d’humiliations utilisées pour imposer le français au sein de la République ou de l’Empire. (...)

Jakes Abeberry, ehorzketak eta omenaldia

Jakes Abeberryren ehorzketak abenduaren 5ean, astelehenez, iraganen dira, 14:30ean, Biarritzeko Santa Eugenia elizan. 14:00etatik goiti, Mazagran etorbidean autoz ibiltzea debekatua izanen da eta Santa Eugenia aparkalekurako sarbidea itsas aitzineko ibiltokitik bakarrik izanen da. Elizako zeremoniaren bukaeran, omenaldi publikoa egina izanen zaio atarian, kantuz, dantzaz, bertsuz eta hainbat testigantzez osatua. Sabaou hilerrian hilobiratze egin eta gero, Jakes Abeberryren lagunak eta senideak janari mahai baten eta adiskidantzazko basoaren inguruan elkartuko dira.
Bisitei dagokienez, Biarritzeko ehorztetxean iraganen dira, Sabaou etorbideko 17. zenbakian, ostiraletik, abenduaren 2tik, igandera, abenduaren 4ra, 09:00etatik 18:00etara. Doluminak cridel.fr bidez bidaliak izaiten ahal dira. (...)

Jakes Abeberry-ren hats luzea

Enbatak, astearte honetan, azaroaren 29an, Jakes Abeberry bere 92 urteko zuzendaria, galdu du. Aldizkari honen sortzailekidea 1960an, bere arima, egile nagusi eta memoria izan da. Duela guti arte, erredakzio taldearen bizian parte hartzen zuen eta bere hilabeteko Sar Hitza izenpetzen zuen. Gure taldearentzat eta Euskal Herri osoarentzat sekulako galtzea da. Abertzaletasunaren bide urratzaileak eta Itsasuko Agiriaren idazleetarikoak, lan izigarria uzten du bere gibelean... eta lan horren gaurko bizitasuna eta jarraikitasuna loriaturik neurtzen zituen.
(...)
Haren ehorzketak abenduaren 5ean izanen dira, astelehenez, 14:30ean, Biarritzeko Sainte-Eugénie elizan. Ekitaldiaren bukaeran omenaldi publikoa egina izanen zaio.(...)

Justiziaren mailupean

Patxi Saez Beloki - Espainiako inperialismo linguistikoak, demokrazia izeneko azken 40 urteotan, botere judizialaren bidez, euskara auzibidean jarri du etengabe, eta erreinuaren errainuan dauden epaitegietako zurezko mailuak astinduz gure hizkuntzaren aurrerabideari mailukada bat baino gehiago eman dizkio.
Azken 40 urteotan epaitegietatik, maiz, hegoak ebaki egin dizkiote txori izan nahi zuen euskarari. (...)

Coup de main à l’euskara

L'Edito du mensuel Enbata - Les enfants sont facétieux. Celles-ci ont 10 et 6 ans et s’amusent dans les rues de Bayonne aux dépends d’un jeune homme qui les a gratifiées d’un « MileZker » un peu fébrile. « M’aita, ça se voit trop qu’il parle pas basque, alors pourquoi il nous dit MileZker » ? Enfants gâtées…
Fut un temps pas si lointain, cette même situation aurait sans doute engendré un regard torve du jeune homme, un rien méprisant pour des jeunes filles qui parlent une langue du passé et sans avenir. Mais en quelques décennies, les choses ont radicalement changé. (...)

Egunez egun…

1er novembre : à l’appel d’Etorkinekin et de nombreuses organisations d’Ipar et d’Hegoalde, sous le mot d’ordre « mugak apurtu, zubiak eraiki », plusieurs centaines de personnes se rassemblent sur le Pont St-Jacques (Hendaye-Irun) et enlèvent les barrières qui bloquent la frontière. / 3-4 novembre : une agence immobilière Bouygues d’Anglet est taguée de « Lurra ez da salgai », « Kasu » et « Marienia laisse béton ». (...)
14 novembre : les trois collèges et le lycée de Seaska manifestent à Bordeaux en faveur du passage des examens en euskara, sous la forme d’une chaîne humaine entre le rectorat et le parvis de Droits de l’Homme. Le maire écologiste de Bordeaux Pierre Hurmic, natif de Saint-Palais, est présent pour les soutenir. (...) 26 novembre : l’INSEE confirme la forte augmentation des résidences secondaires sur toute la côte aquitaine, le littoral basque en compte 16,2 % avec une croissance de 1,2 % entre 2013 et 2018, alors que la population augmente de 1 %. (...)

Aitzina goaz indar berriturik

EHBaik bere lehen Kongresua egin du larunbatean, azaroaren 26an, bere lehen agerraldi publikoa egin zuenetik 15 urte iragan direlarik.
2022-2026 urteei begirako bide orri politikoa adostu da eta horren gidaritzan izanen den zuzendaritza berria bozkatu. Jarraian, besteak beste, bide orri politikoaren txostena eskuratzen ahalko duzue. (...)