EUSKARA JENDEA. 2. atala: “Erromako Inperioan”

BIDEOA – Erromako Inperioak Europako herri eta kultura guztiak suntsitu edota aldatu zituen. Euskal Herri osora zabaldu zen baina ez zuen latinizatu (salbu Akitania, Nafarroako Erribera…). Euskarak latinaren eragin handia jasan zuen eta zerbait aldatu zen (hiztegia, egitura zenbait…), bai eta kultura ere (ideia berriak, teknikak…), baina, aurreko aroetan bezala, komunitateak iraun egin zuen, eutsi egin zion identitatea atxikiz.

Inperioan, bestalde, euskararen lehen lekukotasunak ageri ziren, latinezko epigrafian beti ere, eta gehien-gehienak Akitaniako harrietan eta aldareetan azaldu ziren.

Elkarrizketak:
Joaquin Gorrotxategi: Euskal Herriko Unibertsitateko Hizkuntzalaritza Indoeuroparreko katedraduna
Mertxe Urteaga: Oiasso Erromatar museoko zuzendaria
Elena Torregarai: Euskal Herriko Unibertsitateko Antzinaroaren Historiako irakaslea
Nodge Nolan: Colchester Roman Society elkarteko kidea

Musika: Ludi Scænic

————————————-
DOKUMENTAL-SORTARI BURUZ:
Hizkuntza gugandik at bi liburu dira: gramatika eta hiztegia. Hizkuntza bizia, berriz, geu gara, hiztunok. Euskara ez da gugandik aparte dagoen zerbait.

Historiaurretik gaur egun arterainoko bidaian, bada, gure hizkuntz komunitatea da protagonista “Euskara Jendea” dokumental sortan. Menderik mende, Euskararen Herria eratu, osatu, bizi, egokitu eta aldatu da beste kulturekiko etengabeko hartu-emanetan.

Euskara bizirik ailegatu da XXI. mendera. Hemendik aurrera, baina, erronka zein galdera berriak ditu. Eta haiei erantzun beharko die, orain arte bezalaxe, iraungo badu.
————
MATERIAL DIDAKTIKOA: https://www.euskarajendea.eus/material-didaktikoa

Euskara Jendea, 40-50 minutuko sei atalek osatzen duten dibulgaziozko lana da eta publiko zabal bati aurkeztu nahi dio euskararen eta bere herriaren historia.
Hizkuntzak hiztunengan gauzatu dira, berengan bizi dira. Mintzaira baten historia beren hiztunena da ezinbestez, edo, nahiago bada, hiztunen historia beren hizkuntzarena da. Euskarak, berez, ezin du deus egin; euskaldunek bakarrik moldatu, garatu, galdu, pobretu, aberastu, normalizatu… dezakete euskara. Horregatik, Euskal Herriaren historia azaldu nahi izatekotan, euskaraz mintzo den jendearena esplikatu behar da, hizkuntza komunitatearen ikuspuntutik, alegia, Euskara Jendea garelako. Jarraian lan honen aurkezpen bideo-laburra.

Enbataren BIDEOAK atalean, datozen asteetan, behereko parteak ikusten ahalko dira:

1/ Historiaren atarian
2/ Erromako inperioan
3/ Aniztasunaren bidean
4/ Mugetan gaindi
5/ Gerren arteko pizkundean
6/ Mundua osatzen

Soutenez Enbata !

Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier

Enbata.info est un webdomadaire d’actualité abertzale et progressiste, qui accompagne et complète la revue papier et mensuelle Enbata, plus axée sur la réflexion, le débat, l’approfondissement de certains sujets.

Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.

« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.

Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.


Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.

Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).

Enbata sustengatu !

Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari

Enbata.info aktualitate abertzale eta progresista aipatzen duen web astekaria da, hilabatero argitaratzen den paperezko Enbata-ren bertsioa segitzen eta osatzen duena, azken hau hausnarketara, eztabaidara eta zenbait gairen azterketa sakonera bideratuagoa delarik.

Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.

«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.

Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.


50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.

Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).

One thought on “EUSKARA JENDEA. 2. atala: “Erromako Inperioan”

  1. Bada gauza ainitz deskubritzeko Euskal-Erromatar mundu hortan . 2018 urtean bertze hiri berri bat atxemana izan da Artiedan ( Forau de la Tuta deitzen den tokian ) . Leire monasterio ta Jaka-ren bide erditsuan . Badela 2000 urte euskaraz mintzazen zuten herrialde osoan .
    Gaurko egunean ez dugu pentsatzen ahal zonbat gauza aldatu diren 2000 urtez .
    Ikus hemen Europa Mendebaldeko hizkuntzak Erromatarrak jin aintzin :
    – Tartesanoa ( desagertua )
    – Kartago Feniziarra edo Punikoa ( desagertua )
    – Iberiarra ( desagertua )
    – Zelti-Iberiarra ( desagertua )
    – Greko zaharra ( desagertua Mediterrano mendebaldean )
    – Euskal-Iberiarra ( desagertua )
    – Euskara zaharra (Paleo-Basque) ( bizirik )
    – Etruskoa ( desagertua )
    – Sarda zaharra (Paleo-Sarde ) ( desagertua ) . Gaurko Sarda , Latinetik jiten da .
    – Liguroa ( desagertua ) . Gaurko Liguroa , Latinetik jiten da .
    – Zeltiarra
    Galiakoa ( desagertua )
    Lepontikoa ( desagertua )
    Bretonikoa ( bi partetan bizirik , Bretanakoa ta Gales parte bat eta Irlandako Gaelo ta Eskozia Gaelo bertze partea )
    – Piktoa ( desagertua )
    – Irlandako hizkuntz zaharrak ( Iñork ez du sekula aipatu , bainan Zeltiarrak jin aintzin bazen zerbait ) ( desagertua )

    Youtube : Bideo interesgarria Zeltiarren buruz , bainan ez du Euskal Akitania eta Zelti-Iberriarra aipatzen .
    – Langue et écritures gauloises – Emmanuel Dupraz – #CycleEcrituresAnciennesII | ILARA

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko. Beharrezko eremuak * markatuta daude