30/06/2025

Etiketa: Euskara

Artikuluak

EUSKARA JENDEA. 4. atala: “Mugetan gaindi”

Enbataby Enbata
BIDEOA - Aro Modernoan egungo estatuak (Frantzia, Espainia) finkatzen hasi ziren: administrazioa, hezkuntza, hizkuntza-politikak… XVI. eta XVIII. mendeen artean egungo mugak erabaki zituzten Frantziak eta Espainiak. Euskaldunak, bada, bi erresumatan izan ziren bereiziak. Besteak beste erresuma biok ezarritako legeen ondorioz, hizkuntza-komunitatea galtze eta gutxiagotze-prozesuan abiatu zen.
Hala ere, mugak ere hautsi zituen hizkuntzak aro honetan. Batetik, arrantzaleen eskutik, Ternuara eta Islandiara iritsi zen eta han pidginak sortu. Bestetik, euskara testu idatzietan agertu zen lehenengoz (Etxepare, Leizarraga, Axular…), erlijio testuetan batez ere. (...)

Nongoa zara?

Elise Diletby Elise Dilet2
Galdera honek, norbanakoa nor den baldintzatzen du.
Jarraian, Euskal Herria eraiki nahi dutenek dudatu gabe Euskal Herrikoak direla erraten ahalko dutela argi uzten duen gogoeta. (...)

«Imposer une langue unique et essayer d’empêcher les gens de parler la leur, est une caractéristique des régimes despotiques»

Enbataby Enbata2
BIDEOA - L’assemblée de Corse poursuit ses travaux sur le projet d’autonomie qu’elle entend mener à bien. Plusieurs commissions d’élus travaillent en ce sens, en particulier la « Commission des compétences législatives et réglementaires pour l’évolution statutaire de la Corse ». Celle-ci a auditionné le 6 novembre Philippe Blanchet, professeur de sociolinguistique.
Cet éminent universitaire enseigne à Rennes 2 au Centre d’études des langues, identités culturelles et langues minoritaires. Auteur occitan d’origine provençale, Philippe Blanchet est connu pour ses recherches et ouvrages autour de la notion de glottophobie. Avant son audition, il répond aux questions du média FR3 Corse Viastella. La question du droit des langues au niveau international et dans le cadre français, ainsi que les rapports entre Constitution et loi organique relative aux questions linguistiques, sont au cœur de son propos. (...)

EUSKARA JENDEA. 3. atala: “Aniztasunaren bidean”

Enbataby Enbata
BIDEOA - Inperioa desagertu ondoren, herri germaniarrak heldu ziren Europa ekialdetik, arabiarrak gero eta kristautasuna hedatu eta finkatu zen gure inguruan hizkuntza erromantzeak sortzen ari ziren bitartean.
Hizkuntza eta kultura aniztasuna ditugu Erdi Aroaren ezaugarri. Euskara hizkuntza nagusia zen eta haren inguruan hamaika mintzaira eta kultura zeuden. Erdi Aroan, baina, begi bistakoak dira barne-desorekaren hastapenak. Latina edo erromantzeak ez bezala, euskara ez zen idatzietan erabiltzen. Era berean, euskarak aldaketa geografikoak ezagutu zituen garai honetan. (...)

Tutelle insupportable

Ellande Duny-Pétréby Ellande Duny-Pétré
L'Edito du mensuel Enbata - En 2008, l’Europe adopte une loi-cadre qui empêche le cumul des peines de prison d’un État à l’autre. Le total de la durée d’incarcération sera limité à trente ans, quarante dans certains cas. Dans ce calcul, le temps de séjour dans une prison française sera donc pris en compte pour calculer le reliquat à effectuer dans une prison espagnole. Depuis seize ans, l’Espagne refusait d’appliquer cette norme européenne.
Le 14 octobre, le gouvernement socialiste espagnol vient de faire sauter ce verrou. Non sans mal, après bien des péripéties et sous la contrainte politique. (...)

Transmititzen ez den kultura bat ezin da hautatu

Tribune Libreby Tribune Libre
Bertsolarien kasua da agerikoena: euskaraz eta erdaraz egiten duten hedabideetan, euskarazko bertsioan soilik dira ezagutarazten. Horrez gain, bistaratu da beste titular interesgarri hau ere: Euskal Herriko 11 hedabideren 2023ko lana aztertuta, Euskal Herrikoa ez den kanpoko kulturari eman zaion tartea %40 ingurukoa izan da. Alegia, hemengo komunikabideek ahots handia ematen diotela kanpokoari.
Txostena aurkeztu du NOR ikerketa-taldeak, Euskarazko kulturgintzaren presentzia hedabideetan deiturikoa. Argia.eus-en Gorka Peñagarikano Goikoetxearen artikulua. (...)