23/11/2024

Egilea: Eneko Bidegain

Mondragon Unibertsitateko irakaslea, ikus-entzunezko komunikazioan. Berria-ko kazetari ohia. Idazlea.
ArtikuluakAzken BerriakBaliabideakBerriakBitxikeriakElkartasunakEnbata zikina @euGai BereziaGomitak MintzoIkus PuntuakIrakurleen XokoaIritziaKlixkaKronikakKulturaLiburuakMarrazkiaPikutaratPrentsa AgiriakPresoakTartaroTartaro harritu daTartatweetUlertuZinea

Indarra lege

Eneko Bidegainby Eneko Bidegain
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Kataluniako auziarekin entzuten ari gara Euskal Herrian maiz entzun ditugunak. Kataluniako prozesu independentistagatik preso daudenen kontrako kondenak salatzeko protesten harira, Espainiako Gobernua eskatu eta eskatu ari zaio Quim Torra Kataluniako Generalitateko presidenteari indarkeria salatzeko. Torrak salatu zituen Bartzelonako barrikadak, irmoki, gainera.
Baina Espainiako Gobernuarentzat berdin zuen: segi eta segi indarkeria gaitzesteko eskatzen. Espainiako Gobernuak ez du, bada, gaitzetsi poliziaren bortizkeria, zauritu larriak utzi dituena. Eta beste indarkeria anitz. (...)

Kultura zaindu

Eneko Bidegainby Eneko Bidegain
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Uda honetan, aste bateko epean, iritzi artikulu bat, Twitterreko hari bat eta elkarrizketa luze bat argitaratu dira, denek gogoan eduki behar genituzkeenak.
(...)Euskal Herrian, ..., Pako Aristik dioen bezala, autoak erosteko ematen dira laguntzak (Jaurlaritzak 5 milioi euro eman zituen), ez liburuak erosteko. Horretan gaude." (...)

3B: Brebeta, Baxoa eta beroa

Eneko Bidegainby Eneko Bidegain
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Frantziak sutsuki defendatzen ditu frantsesa, frantsesa eta frantsesa. Eta beti dauzka jomugan bretoiera, okzitanoa, euskara eta gainerako hizkuntza gutxituak. Frantziarentzat hizkuntza horien garapena mehatxu bat da.
Beraz, hizkuntzen aberastasunaren eta ondarearen izenean tartarikan arituko da beharbada, baina oinarrian, komeni zaio euskara hilzorian egotea. Hilzorian, bai. Ez hila. Pixka bat irakasten eta doi-doia erabiltzen den bitartean, komeni zaio euskara bizitzea, horrek ematen diolako kolore pixka bat bere irudi uniformeari. Desagertzeko heinean dauden espezieak zaintzen dituztenean bezala, ale bakar batzuk gelditzeko, baina postaletarako bakarrik. (...)

Azterketak

Eneko Bidegainby Eneko Bidegain1
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Uda hastapena lotzen dugu herriko bestekin, hondartzarekin, mendiarekin, oporrekin, bisitatuko ditugun herrialde eta hiriekin… eta azterketekin.
Brebeta, baxoa, selektibitatea, unibertsitateko azterketak, EGA, ingelesa… ekaineko amesgaiztoak dira milaka ikaslerentzat. Gisa bateko edo besteko azterketa ereduak baldin badaude ere, urte bukaerako azterketa hesi bat da aitzina segitu nahi dutenentzat. Hesi hori irekiko zaie azterketa gainditu dutenei bakarrik. (...)

Frantsesa ikasteaz

Eneko Bidegainby Eneko Bidegain
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Artetan entzuten dira lider abertzale batzuk erraten Euskal Herrian denek ikasi behar luketela frantsesa, edo frantsesa gure herriko hiru hizkuntzetako bat delakoan, edo frantsesik ez dakiten euskaldunak (eta –bereziki– erdaldunak) maizago joan daitezen Ipar Euskal Herrira. Hizkuntzak ikastea beti da gauza aberasgarria, eta gure auzo herrietako bat izanik Frantzia (Espainia bezala), badu logika hizkuntza hori ikasteak.
Artikulu honen helburua ez da erratea frantsesa ez dela ikasi behar, baizik eta frantsesa ikasteko erabilitako bi arrazoi horiei erantzutea. (...)

Uztaritzen uztartzen?

Eneko Bidegainby Eneko Bidegain
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Uztarritik lotzen dira bi idi, elkarren indarrez tira egin diezaioten orgari. Baina idi batek bide batetik joan nahi badu eta besteak bestetik, zer gertatzen da? Halako uztartzeak zama bihurtzen dira laster. Are gehiago, itzainak agintzen duena ez denean idiak nahi duena.
Herriko Etxe guztietan bezala, Uztaritzen ere, itzaina prefeta da, hark markatzen du norabidea, hala nola Frantziako legedia. (...)

Autorik gabeko mundua

Eneko Bidegainby Eneko Bidegain1
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Jar gaitezen bide bazter batetik errepidera begira. Bost minutuz. Eguneko edozein tenoretan eta edozein bidetan. Eta zenba dezagun bost minutu horietan zenbat pertsona pasatu diren ibilgailu batetik.
Amets egitea doan eta libre baita, irudika dezagun garraio pribatu eta indibidualik gabeko mundu bat. Mundu horretan izanen lirateke garraio publiko eta kolektiboak (trenak, autobusak, tranbiak, hibridoak…) behar adina maiztasunekin, denek jarririk bidaiatu ahal izateko eta lineen arteko konexio onak segurtatzeko. (...)

Laido euskarari

Eneko Bidegainby Eneko Bidegain
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Euskarak ez du behar lekuño bat erdararen –nagusiaren– ondoan. Euskarak ez badu bere leku osoa, ez bada duintasunez erabiltzen, ez da biziko. Denek dakigu frantsesa edo espainola, eta hainbatek biak. Euskara ez da beharrezko, komunikazio hizkuntza nagusia bi horietako bat baldin bada eta euskara forma hutsagatik erabiltzen bada. Ez bada beharrezko, ahultzen segituko du. Eta epe ertainera desagertuko da.
Euskararen aldeko mugimenduak hats berri bat, diskurtso berri eta erradikalago bat behar ditu. Bestela, euskararen espazioak oraino gehiago irensten eta zangopilatzen segituko dute frantsesak eta espainolak. (...)