Brexit eta alardea

Euskal Herriak aske eta independente izateko eskubidea dauka, beste edozein herrik bezala. Herri bat delako, nazio bat delako, nahi du independentzia. Beraz ez da zilegi menperatua  izatea. 

Uda bi gertakari polemikok hasi eta bukatzen dute Euskal Herrian, azken urteetan. Bata Irunen, bestea Hondarribian. Emazteek ere alardean parte hartzeko duten eskubidea da zalapartaren iturburua.

Apirilean herri galdeketa egin zuten Luzaiden, jakiteko emazteek parte har dezaketen bolant dantzan ala ez. Gehienek erabaki zuten baietz, baina galdeketa egitearen oinarriak berak zenbait lagunen kexua sortu zuen. Emazteek ez dute gizonek baino eskubide gutxiago dantza egiteko, eta nehork ez du eskubiderik emazteei debekatzeko dantza egitea. Hori bozketara eramateak erran nahi du bi aukerak berdin zilegi direla.

Demokrazia zuzena eta erabakitzeko eskubidea garai hauetako gai izar bihurtu direnean, norbaitek planteatu ote du Hondarribiko alardearen auzia berdin konpontzea? Ez; hori bozketara eramatea emazteen eskubideen urraketaren aukera onartzea delako. Eta hori ez da onargarria, bistan denez.

Haatik, ez da eskubide kontu bat Europako Batasuneko kide izaten segitzea ala ez. Herri batek libreki erabaki dezake – eta libreki baizik ezin dezake erabaki – nahi duen beste herri batzuekin parte hartu erakunde komun batean, adibidez.

Alde horretatik, Erresuma Batua autodeterminatu da Brexit-aren karietara. Eskoziak, ordea, ez dauka autodeterminazio eskubidea erabiltzeko aukerarik, herri gisa badagokio ere. Erresuma Batuak erabaki du ez dela gehiago Europako Batasuneko kide izanen. Hori edo kontrakoa erabakiz ere, herri aske izaten segituko du. Eskoziak ez dauka eskubiderik erabakitzeko ea Europako Batasunaren parte izan nahi duen ala ez. Ez du bozkatu Eskozia gisa. Erresuma Batuko gainerako biztanleen gehiengoak erabaki duena egin beharko du Eskoziak ere. Herri askea balitz, Europako Batasuneko kide izanen zen oraino, ingelesen erabakiaren menpe izan gabe.

Euskal auziak zerekin dauka lotura handiena? Brexit-en erreferendumarekin ala alardearekin?

Alardean emazteekin egiten den bezala, nehork ez du eskubiderik herri bati askatasuna kentzeko, indarrez, maltzurkeriaz, legediaren tresna guztien bidez eta kulturaz baliatuz.

Haatik, aske bizi ala bi estaturen menpe bizitzen segitzea galdetzen bazaio Euskal Herriari, bi aukerei zilegitasun bera ematen zaie.

Hots, adierazten da zilegi dela herri bat okupaturik mantentzea.

Euskal Herriak aske eta independente izateko eskubidea dauka, beste edozein herrik bezala. Herri bat delako, nazio bat delako, nahi du independentzia. Beraz ez da zilegi menperatua izatea, eta are gutxiago zapalkuntzaren biktima direla ikusten ez duten herritarren eta zapalkuntza hori bermatzen duten agenteen esku uztea menperatua izaten segitzeko aukera. Gisa horretan, Frantziari eta Espainiari eginen genieke sekulako oparia: “zuek erabaki duzue!”. Eta ez! menperatzaileek anitzez baliabide gehiago daukate herri honi sinetsarazteko hobe duela menperaturik segitu (menperatua dagoela ukatuz).

Herria delako badagokio independentzia. Ez balitz herri (Espainiako edo Frantziako eskualde bat balitz), ez legokioke independentziarik. Eta beraz “erabakitzearen” kontu hori ere ez litzateke planteatuko. Uste baldin badugu proiektu independentista aitzina eramateko abertzaletasunaren mezua dela lehen planotik kendu behar dena, eta abertzaletasuna aitzinean jarriz Podemosi zerbitzu egiten diogula, erran nahi du uste dugula gure herria hila dela. Ez da garai kontua edo arkaikoen eta modernoen arteko polemika. Herria gara ala ez gara. Ez bagara herri, ez da sortuko independentista berririk. Hots, herri izaera ez aipatzea, independentziaren kontra egitea da.