Enbatak, astearte honetan, azaroaren 29an, Jakes Abeberry bere 92 urteko zuzendaria, galdu du. Aldizkari honen sortzailekidea 1960an, bere arima, egile nagusi eta memoria izan da. Duela guti arte, erredakzio taldearen bizian parte hartzen zuen eta bere hilabeteko Sar Hitza izenpetzen zuen.
Gure taldearentzat eta Euskal Herri osoarentzat sekulako galtzea da. Abertzaletasunaren bide urratzaileak eta Itsasuko Agiriaren idazleetarikoak, lan izigarria uzten du bere gibelean… eta lan horren gaurko bizitasuna eta jarraikitasuna loriaturik neurtzen zituen.
Bere engaiamenduaren iraunkortasunak, bere 20 urteetako sineste sendoekiko leialtasun hautsezinak, eztabaidatzaile ikaragarri baten dohainak dituen politikari gisa zituen ezaugarriek, zorigaitzaren aitzinean oldar berri baten hartzeko gaitasunak, bere suhartasun agorrezinak, hartaz jende eramale bat egiten zuten eta adibide bat gaurko eta biharko abertzaleentzat.
Behin baino gehiagotan, presondegi zigorrak bildu zituen, gibelapenarekin, eta isun handiak ezarri zizkioten Enbatari tonu askatasuna eman nahi izanagatik, poliziaren ekintza kritikatzen zuten artikuluengatik edo gaia publiko bilakatu aitzin, GALeko hiltzaileen eta frantses poliziaren arteko loturak argitaratzeagatik.
Dantza eta kantuaren alorreko eragilea, pilotari emeritua, Biarritzeko auzapezordea 1991tik 2014ra, bere hiriko bizi kulturalaren animatzailea, ekintza ekonomikoan inplikatua, zatiketa joera duen bizitza politikoan iparrorratza bai eta bateratzailea. Ez dugu sekulan lortuko bere aberria den Euskal Herriaren eta nazio eraikuntzaren zerbitzura egin dituen ekintz aniztasunaren zerrenda bukatzea.
30 urtez Biarritz Culture elkarteko presidentea izan da, Biarritzen irudia moldatu duen eta euskal sorkuntzaren sorrera lagundu duen zinezko kultur politikaren sortzailea. Hori guzia, antzerkiaren, musikaren eta bereziki dantzaren alorrean, 1991n sortu den Maitaldia – Le Temps d’Aimer festibalarekin eta 1998an, Biarritzen, Malandain Ballets Biarritz Zentro Koreografiko Nazionalaren instalazioarekin.
Bere bizitzaren bukaeran, bere bozkariorik handienetako bat izan da, sortu zuen aldizkaria bere bidean segitzen ikustea, abertzaletasunaren mila liliek zabaltzen segitzen dutela ikustea, eta belaunaldi berriak EHBai alderdiaren agintea hartzen ikustea, azken eguna arte alderdiaren lana segitu dituelarik.
«Politikan, lehenik hatsa luze izan behar da», maite zuen errepikatzea. Bere ibilbidea eta bere engaiamenduak horren froga bikainak dira.
Haren ehorzketak abenduaren 5ean izanen dira, astelehenez, 14:30ean, Biarritzeko Sainte-Eugénie elizan. Ekitaldiaren bukaeran omenaldi publikoa egina izanen zaio.
Ene xokotik ez hain urrun, Jakes ezinahantzizkoa, bihotzetik ene agurrak eta eskerrak
Goxa eta Gora
Michel Oronos
ENBATA oldaraz lehengo aldiz entzun nuen 1966 ean Okzitaniako Tolosako Maristen EskolakoTerminale klasean nengoela, Historia irakasleak deskolonizatzeari buruzko irakasgaia emanez “Bretainian eta Euskal Herrian zeuden inportantziarik gabeko alderdi autonomistak” aipatu zituelarik. Kanakiako autonomistekin egin zuen konparaketa. Gero Foucault deiturazko ikaskide bat bagenuen, zuberotar jatorrizkoa eta haren aitatxik ENBATA kazeta hartzen zuela esan zigun. Gero irakurtzen hasi nintzen, eta La France des Minorites” liburu mardula irakuri nuen. Orduan hasi nintzen okzitaniera eta euskera ikasten et 1969 tik ENBATA ren irakurle naiz, baita euskal prentsako izparringi abertzale eta aurrerazale askorena ere. Iparraldearentzat Jakes Abeberri eta ENBATA pertsona eta kazeta erreferente izan zaizkit. Beti ongi hartzen ninduen Baionako bulego txikian. Haren desagertzea hutsune bat izanen da iparraldean , baina Euskal Herriaren zeruan eta gelditzen garengan beti presente izanen da
Dans les temps anciens d’Iparalde, quand quelqu’un meurt, nous avertissons les abeilles.
L’abeille de Jakes
Le corps de Jakes Abeberry, mon oncle, nôtre famille, son corps s’est éteint
Après une vie de labeur politique pour la renaissance basque et la paix
Telle une flamme transmettons son souffle bénie dans nos vies
Avec poésie, je continue l’esprit de paix de Jaki
Je fais des prières chrétiennes pour Jakes
Des prières ointes du Dieu d’Amour pour jakes
Des prières ointes de Déesse d’Amour pour jakes
Jakes Mari amalurra maitasuna otoitza
Jakes Jesus barkatu maitasuna otoitza
Jakes erle askatasuna maitasuna otoitza
Hori txori ona
Hori zoriona
Oro maitasuna
Une prière basque et tibétaine du Bouddha
Pour Jakes et tous les êtres dans la compassion
Que tu sois le bonheur en plantant les causes du vrai bonheur
Tibet Buda otoitza
Om Ha hri hri hung pe
Om Abeberry hung pe
Que le Saint Esprit accueille jaki
Que les abeilles sauvages l’accompagnent
Ce Jakes gascon en paix au dernier sourire !!