by 
Berria.eus-etik, Xabier PAYA RUIZ – “Basoa erdi hutsik” ikusi ondoren, hara orain “Basoa erdi beteta” artikulua.
Gaur egun 1.185.500 pertsonak baino gehiagok ulertzen dute euskara (gainera, gogoan izan kopuru horiek jakiteko egiten diren ikerketek askotan ez dituztela 16 urtetik beherakoak kontuan hartzen). Euskarak 223.000 hiztun irabazi ditu azken 25 urtean. Jaiotzen diren euskal autonomia erkidegotarren 10etik 8 D ereduan matrikulatzen dira. Gasteizen eta Araban oro har euskararen erabilerak gora egin du azken bost urteetan. Bizkaiko 112 udalerrietatik 98tan euskara ulertzen du populazioaren erdiak baino gehiagok. Gipuzkoan kalean aurki ditzakezun 3tik 2ri euskaraz hitz egin diezaiekezu. 16-35 adin-tartean euskaldun kopuruak gora egin du Iparraldean azken 20 urteetan. Euskara munduko 34 unibertsitatetan irakasten da, eta presente dago 150 euskal etxe baino gehiagotan.
Interneteko hizkuntzen artean, euskara 45.a da. Calvet barometroak munduko 51. hizkuntza gisa kokatu zuen 2013an. Euskarazko wikipedia munduko 29.a da. Twitterreko lehen 40 hizkuntzetako bat izan zen. Hizkuntza ofiziala da EAEn eta Nafarroako eremu bitan. Europako hizkuntza zaharrenetarikoa da, Islandiara heldua IV. menderako eta Ingalaterrako gortean entzuna beranduenez 1176an; hizkuntza isolatua da kontinenteko gainerako hizkuntza ez indoeuropar apurren artean, hau da, balio handiko ondare ukiezina. 5 euskalki ditu egun, eta 8 izan ditu; euskalkion hiztunek estandarra ere hitz egiten dute.
Ez du gramatika-generorik, beraz, inguruko hizkuntza erromantzeak baino parekideagoa da sortzetik; generoa markatu nahi duenerako, aldiz, forma alokutiboa erabil dezake. Familia sistema zorrotza du, «neba», «arreba», «ahizpa» eta «anaia» bereizten baititu. «Jardun» eta «ari» aditzek ez dute parekorik. Hizkuntzaren aditz laguntzaile guztiak DIN A3 orrialde batean kabitzen dira; inguruko hizkuntzak bezalaxe, bataz beste 800 eskola-ordutan ikas daiteke.
XXI. mendean, urteko batez besteko euskal liburu kopurua 2.200 da. Jakin.eus-eko Liburu behatokia atalaren arabera, XX. mendearen hasieratik XXI. mendeko lehen 12 urte bitartean 50.265 euskal liburu sortu ziren, erditik gora mende berriko lehen urteetan. 1935. urtera arte, urteko 36 liburu atera ohi ziren, frankismo garaian 50 eta geroztik 1.300dik gora. UEUk sortutako Inguma euskal komunitate zientifiko-intelektualaren datu-baseari jarraiki, 737 doktorego-tesi egin dira euskaraz azken 40 urteotan. Eusko Jaurlaritzako diru-laguntzetan oinarrituta, euskaraz 125 hedabide baino gehiago daude. «Euskarazko filmak» wikipediako orriak 102 pelikula jasotzen ditu (euskara hutsez errodatutako fizkiozko filmak 2005-2018 artean 26 dira zehazki, Miren Maniasek emandako datuei esker) eta euskaratutako 106, eta dokumentalak aparte zerrendatuta daude. Argiaren multimedia gunean 215 film labur ikus daitezke euskaraz. Gabi de la Mazaren youtubeko karaoke kanalak 1.194 euskal kantu biltzen ditu. Euskal musikak azken aldian aretoetako sarrera guztiak saldu ditu aldez aurretik. 2016an 1.700 bertso-saio baino gehiago egin ziren; Bertsolari Txapelketa Nagusiaren finalak hitzean oinarritutako euskara hutsezko ekitaldi batean 15.000 lagun batzen ditu egun osoz. Go!azen telesailak aurrekaririk gabeko arrakasta du ume eta gaztetxoen artean.
Euskara batua gure herriaren kohesioa bermatzeko tresna arrakastatsuena da, euskal herritarren onespenari esker funtzionatzen duen herri akordioa. Euskal erakundeak eta euskalgintzako eragile nagusiak bizi naizenetik lehen aldiz adostasunez ari dira lanean. Euskal hiriburu guztietako alkateak euskaldunak dira. Euskal Herrian ondoen baloratutako politikariak beti euskal hiztunak dira. Hiriguneetan, euskaraz dakien jendea ikasketadunagoa izateko joera dago. Nazioarteko hizkuntza lankidetzan kasu eredugarria da euskal hizkuntz politika oro har. Amaitu berri den Korrika inoizko jendetsuena izan da.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).