by 
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza
Iduri luke XXI. mendean bizi eta biziko den gizarteak, gizadiak guttitan ezagutu dituen erronkak edo problematikak bere aintzinean dituela. Badu aspaldi dena lotua dela gure munduan bainan are gehiago heldu diren hamarkadetan mundializazioaren baitan garatzen diren biziaren elementuak.
Azken urteetan, antropologo gehienek azpimarratzen dute Ama Lurra humanizatu edo « gizakitu » dela aniztasunaren haria segituz. Gutti ziren hastapen batean gizakiak (milaka gehienik duela miliun urte) eta hasten den urte honetan, 8 miliar-eko kopurua gaindituko dugu.
Orain arte, maila guzietan, bereziki kultura eta hizkuntzen aldetik, aniztasun gero eta handiago eta azkarrago izan da; gizakiak gure planeta ttipiaren eremu osoa jendeztatu du bere bizi moldeak egokituz eta moldatuz, kulturak eta hizkuntzak barne.
Milaka urte iragan den prosesu konplexu horrek geldialdi bat ezagutu du nunbait Europarrak heien inguruan ziren kontinenteak eta lurraldeak hasi direlarik miatzen, konkistatzen eta uniformizatzen.
Ikerketa batzuen araberan, 15.000 ziren hizkuntzak duela bost mende ; gaur egun, 5.000 litaizke munduan eta proiekzio ilun batzuen araberan, horietarik % 80a edo 90a hil zorian dira.
Batzuek (eleaniztasun- eszeptikoak…) begi onez ikusten dute prosesu hau, partikulazki heien hizkuntza ez delarik guttitua edo lanjeran. Orokorki, mundu osoan, altxatzen dira aniztasun kulturaren aldeko bozak. Beste gai edo maila frangotan, frogatzen da errexki aniztasuna etorkizunerako erronkak gainditzeko eskuetan dugun aterabide bakarra dela: ingurumena, garraioak, laborantza, etxebizitza, hezkuntza… alor guzietan uniformizazioak ez ditu problematikak edo arazoak konpontzen.
2022ko urtean iraganen diren hitzordu gakoak ditugu, eskala guzietan, heien artean Frantziako presidentziarako hauteskundeak. Kanpaina erritmo azkar batean sartu da eta Euskal Herritik ikusita, urduri edo kezkatua egoteko arrazoinak ditugu.
Frantziar estadoak eskaintzen digun panorama politikoak ez digu esperantza handirik ematen; zundaketak dira noski bainan begi bixtan dugu jadanik hauteskunde horien ideia edo eztabaida nagusiak, argi da eskuinak edo eskuin muturrak bere ikuspundua garatzen duela. Ez du alta arbolak oihan osoa gordetu behar…
Bai noski, gure aldarrikapenetarik hurbil edo hurbilenak diren hautagaien artean, baikorrak izateko arrazoinak ditugu bainan orokorki azpiko mezua usu berdina da, Frantzia edo frantses estadoa egon behar da indar edo potentzi bat munduan.
Ezkerreko mugimenduen edo hautagaien artean ere, entzuten da usu Frantziak bere lekua berretsi behar duela, bere fama berreskuratu behar duela. Kanaky-n gertatu dena hirugarren erreferrendumakari edo Macronen bisita arabiar erregimen autoritario batzuetara hor dira erakusteko zertan den Frantzia. Gauza horiek mundu mailan lehian diren estado handien artean entzuten eta ikusten dira bakarrik; iduri luke populu batzu besteak baino handiagoak direla, darwinismo kultural edo politiko batek duela antolatzen gure mundua.
Horren aintzinean, herri edo populu ttipiek beste bide bat erakusten dute eta maiz hautatzen dute.
Euskal Herrian, beste leku batzuetan bezala, laboratorio pollit bat dugu ekimen xume batzu martxan ezartzeko eta abiadura ttipi batean, beste mundu bat posible dela frogatzeko.
Potentzi handien harropuzkeriaren aintzinean, elkartasuna eta tinkotasuna beharko dute gauzatu, segurtatzen duten aniztasuna izaten ahal baita aterabidea Ama lurraren humanizazio luzatzeko.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).