Erretreten erreformaren inguruko eztabaidak eta borrokak, lanak gure bizian duen garrantzia berriz gogoetatzera eramaiten gaitu. Gai horri begira abertzaleek “korapilo” batekin topo egin dugula iduri du.
Hainbat soziologo eta ekonomilariek baieztatzen dutenez, martxan diren teknologi aldaketek (bereziki adimen artifizialarena) enplegu suntsiketa handia eragingo dute ondoko urteetan.
Egiturazko langabezi masibo bati erantzuteko molde egokiena da lana partekatzea, lan denbora murriztuz.
Horrez gain, krisi ekologikoak halabeharrez hazkundearen logikarekin bukatzea behartuko gaitu.
Desazkundearen kontzeptua iradoki zuen Nicholas Georgescu Roegen ekonomilariak ziona gogoratzea komeni da : “soilik ero batek eta ekonomilari batek baliabideak mugatuak dituen planeta batean hazkunde mugagabea izan daitekeela pentsa dezakete”.
Hortaz, Frantzian ekologia politikoaren sortzaile nagusietariko bat bezala jotzen den André Gorz-en azterketak lanaren inguruan asko itzulikatu badira ez da kasualitatea.
Gero ezberdinen horizontea
André Gorz-ek formalizatu zituen gogoetetatik funtsezko ondorio bat azpimarratu daiteke: arriskuz beteriko bilakaerei (tartean beraz krisi ekologikoarena) buru egiteko orduan, gero posible ezberdinen horizontea ideki behar dugu, beste mundu baten ametsa errealitatea bilakatzeko. Beste gisa batez erranez: epe ertain, luzean, bortxaz eman beharko ditugun aldaketek daukaten sakontasun maila ikusirik, utopia batzuen inguruan berriz amets egitera behartuak gara; aldaketa horiek modu egoki batean norabidetu nahiko baditugu behintzat…
Perspektiba hortatik, André Gorz-ek lan denboraren murrizketaren haritik egituratu daiteken jendarte “berri” baten irudikapena eskaini digu. Berak bi motatako “lanak” ezberdintzen zituen.
Alde batetik, lan “heteronomoa”, gaur ezagutzen dugun “enplegu” baten ezaugarriak dituena.
Alegia, interes kolektiboari erantzuten dion lana, eta parte handiz gure jendarteetan lansariduna izaten dena. Baina lan mota hori drastikoki murriztu beharko denez, denbora librearen aro berri bat idekiko da gure jendarteetan. Pertsonek denbora libre hori gustukoak dituzten jarduerekin betetzen ahalko dute; jarduera horiek mota askotarikoak izan daitezkeelarik: aisialdi, kirol, kultura mailakoak, etab. Baina inguruan ditugun erretretadunek erakusten digutenez, jarduera horien artean, hainbatzuk izaera “produktiboa” eduki dezakete, jendartearentzat balio erantsi sozial inportante bat eskaintzen duten neurrian: haurren heziketa, adinekoen zaintza, baratzegintza etab.
Merkatuaren aztaparetatik ken
André Gorz-ek lan mota horiek “lan autonomoaren” kategorian sailkatzen zituen. Lan heteronomoaren murrizketak eta lan autonomoaren eremuaren idekitzeak ondorio ezberdinak kateatu ditzakete. Horietako bat da merkatuaren bitartez gauzatzen diren trukeen apaltzea, harreman sozialen aberastearen mesedetan.
Adibide bat hartzeagatik : denbora libreari esker senideek adinekoen zaintza hobeki bermatuz gero, zahar etxeen beharra ttipituko litzateke, eta beraz, funtzio hori merkatuaren aztaparretatik kenduko litzateke.
Beste ondorioa da pertsonen parte-hartze sozial eta politikoaren aukerak biderkatuko liratekeela. Eta sail ezberdinetan (Aek, ikastolak, sindikalgintza etab…) murgilduak diren militante abertzaleek ongi dakite zer suposa lezaken horrek… Holako utopien zerumuga berriz begiratzen dugularik, inposatu nahi dizkiguten “erreformak” (erretretena kasu) zenbateraino oker norabidetuak diren ohartzen gara…
Denbora libreari esker
senideek adinekoen zaintza hobeki bermatuz gero,
zahar etxeen beharra ttipituko litzateke,
eta beraz, funtzio hori merkatuaren aztaparretatik
kenduko litzateke.
Aldi berean, parean ditugun sakoneko aldaketei egokitzeak funtsezko eremu batzuei begira inplikatzen dituen pertzepzio eta ikuspegi aldaketen neurria ere berriz hartzeko laguntzen gaitu. Lanaren kasuan: guttiago produzitu behar dugu, beraz, lan guttiago egin behar dugu. Betebehar hori aukera bat bezala kontsideratu behar dugu. Baina euskaldunen inkonsiente kolektiboan bizi-modu “zuzena” edo “sendoa” eramateak lanean gogorki aritzea suposatzen duenez, ez dut uste abertzaleentzat perspektiba aldaketa hori barneratzea baitezpada erretxa denik.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).