Un été brûlant, une rentrée bouillante

L'Edito du mensuel Enbata - Août 2025 a battu de nouveaux records de chaleur. La crise climatique n’est pas seulement une affaire de degrés en plus : elle met à nu les fractures d’une société. Et si rien ne change, elle les aggravera encore. Ceux qui ont les moyens d’aménager leur logement, de se déplacer ou de s’équiper survivront mieux que ceux qui subissent déjà le quotidien. L’injustice climatique est désormais sous nos yeux, ici même, en Iparralde.
Derrière la “transition écologique”, il ne s’agit pas seulement de panneaux solaires ou de voitures électriques. Il s’agit de garantir à chacun un logement digne, une alimentation saine, une mobilité accessible, des lieux de travail supportables. Contrairement à ce que les tenants du statu quo voudraient nous faire croire, l’écologie n’est pas punitive ; l’inaction en la matière, par contre, l’est réellement. La seule voie pour réduire les inégalités et protéger les plus fragiles est de remettre la question écologique au cœur de l’ensemble des politiques publiques. (...)

Merci Barcus

Ma tribune du mois d'août «Barkoxeko pastoralaz» a pu surprendre par sa froideur. Le fait est qu'elle précédait la première représentation. Elle situait le caractère collectif de la pièce dans l'histoire de la pastorale très largement dominée par le culte de la personnalité, avec la figure centrale d'un saint, puis d'un souverain français, enfin grâce à Pierre Bordaçarre dit Etxahun-Iruri, d'un héros de l'histoire des Basques.
Mon analyse clinique reposait uniquement sur le texte de la pièce. Elle était donc dénuée de l'émotion que dégage la représentation sur les planches. (...)

Enbata berria, beti aitzina

Enbata a passé le cap de la première année de sa nouvelle formule, très appréciée pour sa maquette plus aérée et l'apparition de la couleur. Ces changements ne sont que la partie visible de l'iceberg.
Andde Artayet, cheville ouvrière de la métamorphose, témoigne de l’envol d’Enbata berria. (...)

Barkoxeko pastoralaz

Usaiako « süjetik » gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.
Iparraldeko euskal mugimendu osoaren sorrera kontatzen digu sailka: Enbata oldearena lehenik, Christiane Etchalus-en presoaldia Iruñean, Baionako seminario handian 1967ko euskal krisia, Seaskaren sortzea, euskal kanta berria, mugimendu feministaren hastapenak, Euskarari Bai kanpainaren estrena, Xiberoko Botza irratiaren lehen urratsak, GAL-enganiko masakrea Baionako Monbar ostatuan, IK-renganiko leherketa Biarritzeko turismo bulegoan, Euskal Kultur Erakundearen sortzea, Euskal Herria Zuzenean festibala, Demo taldea, Euskal Herriko Laborantza Ganbararen sortzea, euskal moneta, ETA-ren armagabetzea Bakegileei esker...Hori guzia ez da gutiz uztekoa! (...)

U14

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Uztailak 14 (U14) kolektiboak Ezpeletan antolatutako manifestaldiak erakutsi duenez, Euskal Herriko gazteriak ez du amore ematen: berrehun gazte bildu ziren egun sinboliko horretan kultura-identitatearen defentsan, masa turismoaren eta kapitalismoaren kontra. «Independentzia», «ez gara frantsesak» oihuak entzuteak lapurtar herri ttipi famatuan, plazer ttipi bat sorrarazi ziezaiekeen batzuei... Aitortu behar dut horietarik bat naizela.
Biziki eraikitzailea da gaiaren muinari buruz eztabaidatzea, itxura edo forma eztabaida baztertzeko estakurutzat hartu gabe. (...)

1,7 milioi ahots ozen Duplomb legearen kontra!

Biharko Lurraren Elkarteak parte hartzen duen Civam sareko Iritzia - 1,7 milio ahots ozen entzun dira Duplomb legearen kontra: oihu horren muinean osasuna, ekologia, demokrazia eta janari beregaintasuna dira.
Ez da laborantzaren "kontra" doan mugimendua. Alderantziz, haren defentsarik handiena da. Hamar egun barne, milioi hiritarrez goitik Duplomb legearen kontrako petizioa izenpetu dute Frantzian; demokrazia parlamentario horren historian aurrrekaririk ez duen dinamika da. Mezua ezin argiagoa da: lege horrek ez die laborari munduko menturei erantzuten, ez eta ere gizartearen beharrei. Zaharkitua den laborantza eredu bat indartzen du, ekosistemak funditzen ditu eta desberdinatsunak emendatzen ditu. (...)

Mundua kakaztu gabe bizi

Batzuetan aktualitateak gure gizarteen eta sistema ekonomikoaren joera inplizitu eta sakonak nahiko argiki azalera ekartzen ditu, eta gordinki erakusten zenbateraino hikaturik garen erregai fosilen erabileran.
Honen erruaren zati handi bat erregai fosilen sektoreak berak du, baina ez erru guzia: hura garatu baino lehen baziren interdependentzia ukatzen zuten ikuspegiak, eta premiazkoa da ikuspegi horiei toki gehiegi hartzen ez uztea, horiek bizitza duina desagerrarazi ez dezaten. (...)