Patxi Nobliaren arimak haren gorputza utzi du abenduaren 14an, 79 urte zituen. Abertzalea hasieratik, ezinbestekoa izan zen Iparraldean gure borroka sortu zuten abenturetan: doi doia nerabezarotik ateratua, lehen permanentea izan zen Enbata mugimenduan sartu zen (1965-1967), 1967ko hauteskunde kanpainen arkitekto handia… Doi bat lehenago, guardia zibilak Pasaian atxilotu eta, 1965eko azaroaren 15ean, 48 orduko galdeketa bereziki zorrotza egin zioten Manzanas brigada politiko-sozialeko buruzagi torturatzaile ospetsuaren eskuetan. Atal “markatzaile” hau zehatz-mehatz kontatuko du gure kazetan.
Bere belaunaldiko emazte eta gizonen ondoan, beti abangoardian, izan ziren orduan Seaska, Sokoa, Izan eta Herrikoaren abenturak, errefuxiatu politikoen defentsa, Garapen Kontseiluaren orbitan ezartzea, azkenik Michel Berhocorigoinekin borroka ikaragarria EHLGren oinarriak ezartzeko. Etapa horietako bakoitzean, Frantziako Estatuko agintariak izan ziren haren aurkariak: Barne Ministerioa, Errektoretza eta Akademia, Burtsa Batzordea eta Finantza Ministeritzako zerga zerbitzuak Sokoa erasotzen, OFPRA, prefetak eta suprefetak. 1986ko azaroaren 5ean plazaratu zen Sokoa enpresan ETAren arma gordagiaren afera. Enpresaren etorkizuna larriki arriskuan ezarri zuen eta haren nagusiari hilabete bat kartzelan kostatu zitzaion
Patxi Noblia ezin menperatuzkoak ez zuen inoiz guardia jaitsi. Ez zuen inoiz bizkarra makurtu.
1960ko hamarkadaren erdialdean, gero 1990eko hamarkadan, zutabe ekonomiko-politiko bat idatzi zuen Enbatako zutabeetan. Sarritan erabiltzen zuen dortokaren metafora garapenari dagokionez. Animalia totem hau ezin hobeki doakio, konstantziari eta epe luzerako determinazioari loturiko diskrezioak ezaugarritzen baitu Patxi Nobliak bere bizitzan zehar izandako engaiamendua.
Argitik urrunduz eta guti hitz eginez, “aho motza” zuen, Fulani eta Euskaldunen artean erraten den bezala, “labur hitzetan eta luze egintzetan”. Patxi Nobliaren diseinu handia gorpuztea izan baitzen, bere 20 urteetako ametsa, bultzada, konbentzimenduak gauzatzea, batez ere errealitateak opari guti egiten dituen eremu oso eskergabe batean: ekonomia, enpresa, enplegua sortzea. “Egiazko iraultza ez da hitzezko gehiegikerien baitan, ordena tradizionalari uko egiten dion nahimen baten bihurtze sakonean baizik“, dio filosofo batek. Hau zen Patxi Nobliaren kredoa. Traba guziengatik, eraiki gure aberria. Haren adibideak biharko gazteriaren urratsak gida ditzala.
Hitzak eskas ditugu gure emozioa eta miresmena adierazteko. Ondorioz, Maitena Duhaldek kantatzen duen “Amenduxen epitafioa” kantu zaharra eskaintzen diogu:
Enbatako taldea
+ Patxi Nobliak aspaldi jakinarazi zuen ez zuela zeremonia edo omenaldi publikorik nahi bere heriotzearen karietara.
(*)
Enbata aldizkariko taldea