by Sébastien CASTET, Euskal Konfederazioko kidea
Azken hamarkadetan Deiadar izenpean antolatu diren mobilizazioak testuinguru zehatz batean kokatu dira beti, egoera blokatu baten gainditzeko asmoarekin edo/eta erronka garrantzitsu bati erantzun egokia emana izan dadin galdegiteko.
2009koa eta 2012koa bezala, aurtengoa ere beste lurraldeekin koordinaturik antolatuko da bainan berritasun batekin, lehen aldiz hizkuntzaren problematikari lurraldetasunarena gehitzen baitzaio. Izan ere, lurralde batetik bestera egoera desberdinak izan arren, traba berdinak ditugu bi arlo horietan: lurralde hizkuntzei dagokienez lege koadro orokor egokirik ez eta lurraldetasunari dagokionez lurralde hizkuntza horiek historikoki mintzatuak diren perimetroak instituzionalki ez errekonozituak, edo partzialki bakarrik. Urriaren 24an beraz “Estatutu bat gure hizkuntzentzat, estatutu bat gure Herrientzat” lema bikoitzaren pean Bretainian, Okzitanian, Alsazian, Korsikan… ere desfilatuko dute, bi aldarrikapen horiek tokian tokiko errealitateei egokituko direlarik.
Ipar Euskal Herrian, Lurralde Kontratuaren negoziaketaren baitan, azken asteotan ikusi ahal izan dugu Hautetsien Kontseiluak huts egin duela landu zuen euskararen aldeko Ituna Lurralde Kontratuko partaide diren Estatua, Eskualdea eta Departamenduarekin negoziatzerakoan, alta euskara Kontratuaren elementu nagusitzat jotzen zelarik hastapenetik eta Kontratua “berezi” egiten zuena euskara zela azpimarratzen zelarik.
Dudarik ez da Hautetsien Kontseiluak ahaleginak eta bi egin dituela bere Itunaren edukia kontuan hartua izan zedin, eta berezikiago Euskararen Erakunde Publikoaren aurrekontua bikoiztua izateko gisan. Bainan zer pisu du elkarte moduan antolatua den ipar Euskal Herriak Estatua, Akitania eta Departamendua bezalako instituzioen aitzinean? Eta zer pisu ukanen du, adibidez, eskualdeen berrantolaketa dela eta Akitania/Poitou-Charentes/Limousin erregio erraldoiaren aitzinean?
Ipar Euskal Herrian, bereziki herri mugimenduak egin lanari esker, gaur egun euskara gai inportante gisa hartua bada ere, Itunaren inguruko porrotak argi erakutsi digu gorago aipatu instituzioentzat ez dela hala.
Bainan EEPren aurrekontuaren doblatzearen inguruko blokatzea zoritxarrez arloz arlo ere errepikatzen da, eta ez diru mailan bakarrik: euskararen eta euskarazko irakaskuntza arloan (erakasle postu eskasak, zailtasunak gela elebidun gehiago idekitzeko eskaera izan arren, …), formakuntza profesionala arloan (finantzamenduak desblokatzeko arazoak…) eta abarretan.
Hor ere, ipar Euskal Herriak instituziorik ez izatea traba handia da Hezkunde Ministeritza bezalako “maxina handiekin” negoziatzerakoan adibidez…
Egoera horri buru egiteko eta euskararen aldeko hizkuntza politikan urrats kuantitatibo eta kualitatiboa emateko asmoz, 2011-2012an, gobernantzari buruzko gogoetaren ondoko konklusioan, Hautetsien Kontseiluak proposatzen zuen “Estatuarekin negoziatzea, ipar Euskal Herria lurralde hizkuntzaren normalizaziorako esperimentazio lurraldea izatea, euskarari ko-ofizialitate estatutua emanez, jendartean garatu ahal izateko”.
EEP ziklo baten bukaerara ailegatua zela ikusten zuen euskalgintzatik begi onez ikusi zen proposamen hori. Bainan “Estatuarekiko negoziaketa” hori nola ongi bideratu instituziorik gabe?
Gutieneko pisua eta erabakitze ahalmena duen ipar Euskal Herri mailako instituzioa beharrezkoa da horrelako hizkuntza politika eraginkor berria ipar Euskal Herritik bertatik diseinatu, garatu eta kudeatzeko.
Ulertu dukezuen bezala, urriaren 24ko Deiadar mobilizazioa ez da “beste manifa bat gehiago” izanen eta indartsu agertu behar dugu Euskal Herri Elkargoaren alde eta beraz euskararen etorkizun hobe baten alde…
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).