Herri elkargo bakarraren aldeko kanpaina antolatzen ari da Batera, herritarreri eta bereziki hautetsieri Iparraldearen inztituzionalizatze horren garrantzia zenbatetarainokoa den erakusteko. Euskarak bere salbamen eta garapenerako botere gune hori behar beharrezkoa du Iparraldean.
Euskalgintzako herri mugimenduek Baterako plataforma beste sektore batzuekin sortu zutelarik ez zuten soilik beren aldarrikapena ekarri, hots euskararen koofizialtasuna, baizik eta besteena ere asumitu eta bereziki instituzioa baten beharra. Konbentzimendu hura ebidentzia saihestezina bihurtu da gaur egun. Errealitateak demostratu baitu berezko euskal instituziorik gabe euskararen aldeko politikak maila batetik goiti ezin duela pasa.
Euskararen biziberritzeari begira positiboki eragitea posible da. Hori frogatu du hamar urtez Iparraldean eraman den hizkuntza politika publikoak. Bainan prospekzio lanek erakusten digute oraiko erritmoan segituz Iparraldean ez dugula lortuko hizkuntza komunitate sendo eta zabala berrosatzea.
Eragile politiko indartsuaren beharra
Diagnosia soziolinguistika horri beste bat gaineratu behar zaio, arras politikoa. Euskararen egoerari buru eginen duen hizkuntza politikak eragile politiko indartsua behar du. Euskararen Erakunde publikoak ezin du funtzio hori bete. Hasieran ez zen denentzat argi. Deus ez zelarik antolatua, politika bera definitzekoa zelarik. Bainan lehen etapak egin ondoren, aldapa gogorragoak hurbildu direlarik, EEP tresna motz eta mugatua gelditu da. Presidenteen jokaera indartsu ala motelak ezagutu ditugu baina azken finean barne biltzen diren instituzioen ordezkari gelditzen dira nahita nahiez, horrek dituen muga guztiekin.
Eskema hori ahulegia da. Euskararen beharrek honen gainditzera behartzen gaituzte. EEP tresna operatibo eta koordinatzaile gisa beharrezkoa dugu bainan bultzada, arima, akuilua beste nunbait izan behar da. Herri mugimenduen ondoan, Ipar Euskal Herriko instituzioa beharrezkoa du euskarak. Lurralde kontratua prestatzeko euskara lan taldeak urrats kualitatibo nahiz kuantitatibo baten baldintzak definitu zituen. Ondorioz, Hautetsien Kontseiluak instituzio guztiei euskararen aldeko paktu bat adostea proposatu zien elkarrekin jokatzeko hiru lehentasun lortzeari begira :
• frantses hezkunde nazionalarekin negoziaketa bat burutu, irakaskuntza eskaintza garatzeko ;
• helduen formakuntza profesionala diruztatzeko fondo komuna sortu ;
• EEP-ren urteko buxeta bikoiztu.
EEP tresna operatibo eta koordinatzaile gisa
beharrezkoa dugu, bainan,
bultzada, arima, akuilua
beste nunbait izan behar da.
Herri mugimenduen ondoan,
Ipar Euskal Herriko instituzioa
beharrezkoa du euskarak.
Podere gunea lehentasunezkoa da
Lerro horiek idazterakoan, iduri du helburua ez dela lortuko. Bakoitzaren ardurak eta erantzukizunak aztertzeko momentua etorriko da bainan huts egite horrek irakaspenak emaiten dizkigu geroari begira. Arduradun politikoen borontatea ezinbesteko gauza da. Bainan honen hezurmamitzeko tresna instituzionalik gabe ez da nahikoa. Hori ukan gabe, nekez bidera daiteke lehen aipatzen den oldar berria. Nekez konbentzitu eta aurrera eramanen dira hizkuntza politikan esku hartze ekonomikoa duten gainerateko instituzio mailak, Estatutik departamendura. Nekez sortuko da indar harreman nahikoa Hezkunde nazionalarekin behar diren akordioak lortzeko. Nekez orokortuko da euskararen irakaskuntza normaltasun osoz Iparraldeko haur guztiei 10 urte barne eskaini beharko dieguna.
Beste funtsezko arrazoina ere bada. Izan estatua, eskualde ala departamendua, kudeatzen duten lurraldeko zati baten arazoa baizik ez da euskara. Hots borontate politiko hoberena izanik ere, urruneko perspektiba halere, sekulan ez da lehentasunen zerrenda biziki gora igoko. Euskal Herriko instituzio bati aldiz, besteek bezala hautu politikoak egin behar baditu ere, berezkoa duen hizkuntzaren etorkizuna lehentasunezkoa izaitea errexago eta normalagoa izanen zaio. Biharko hizkuntza politikak behar dituen baldintzen artean podere gunea lehentasunezkoa da. Hori bera dugu aldarrikatuko urriaren 24an, euskararen ofizialtasunarekin batera.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).