Generoaz edo “sexu sozialaz”

Miren G1
Miren Guillo Arakistain, pedagogian eta antropologian lizentziatua. Genero harremanak eta Gorputzen arloan dabil ikerketan, ikuspegi antropologiko eta feministatik abiatuz.

Urtero bezala PAF (Pour une Alternative Féministe) elkarteak bere herri unibertsitatea antolatzen du. Aurten, generoari buruz ariko da. Datorren larunbatean, abenduaren 7an, Baionako IUT-an “Genero, sexu eta gorputzei buruz hizketan” hitzaldia emanen du pedagogian eta antropologian lizentziatua den Miren Guillo Arakistain-ek. Ikuspegi antropologiko eta feministatik abiatuz, genero harremanak eta gorputzen arloan dabilen ikerlariak hitzaldian jorratuak eta sakonduak izanen diren gaiei buruz argitasunak eskaintzen dizkigu.

Zertaz ari gira, generoaz, sexuaz eta gorputzaz ari girelarik?
Hasiera batean, elkarren artean harremantzen eta determinatzen gaituzten elementuak dira hauek. Kontua da, nola gurutzatzen diren/gaituzten irakurtzea. Beraz, ariko ginake munduaz, jendarteaz, instituzioez, harremanez, botereaz, gutaz… eta finean, nola gorpuzten dugun hori dena. Gu, (sexudun) gorputzok ulertzeko moduaz, eta gure arteko harremanak (eta botere-harremanak) ulertzeko moduez ari gara, zeharkatzen/gurutzatzen gaituzten aldagai eta esperientzietan pentsatuz. Horregatik, kontzeptuon esanahietan eta eztabaidetan pentsatzeko tarteak hartzen ditugunean, mundua ikusteko, sentitzeko eta eraldatzeko moduez ari gara: gure praktika feministan erabiltzen ditugun kategoriak ulertzen eta deseraikitzen lagun gaitzake, dikotomia zurrunetatik haratago, genero sistemaren konplexutasuna ulertu nahian.

“Kontzeptuon esanahietan eta eztabaidetan
pentsatzeko tarteak hartzen ditugunean,
mundua ikusteko, sentitzeko
eta eraldatzeko moduez ari gara”

Nola ulertu generoaren gaiak gaur egungo jendartean sortzen duen eztabaida ? Esentzialismoak agintzen du sexu bati genero bat lotzea eta…
Galdera hau gainera uste dut oso desberdina dela Frantses edo Espainiar estatuko pentsamenduen tradizioan… Nolabait esateko, mendebaldeko jendarteetan, itxuraz eta fenotipoen arabera, sexu zehatz bat egozten diegu gorputz orori, eta interpretazio horretatik egozten dizkiogu beste hainbat ezaugarri sozial ere. Hori dela eta esaten da sexu bati generoa egozten diogula, hau da, egitate biologiko bati ezaugarri sozialak. Baina bai sexua eta bai generoa, dena litzateke soziala, edozein kategoria eraikitzen dugunean posizio zehatz batetik egiten dugulako, garai eta testuinguruko pentsamenduaren baitan. Eztabaida interesgarriak daude kontzeptu hauen bueltan, eta horrek gure gorputzak ulertzeko moduan, gure praktika erreflexiboetan, etengabeko berformulazioak egitera garamatza ezinbestean.

“Bai sexua eta bai generoa,
dena litzateke soziala,
edozein kategoria eraikitzen dugunean
posizio zehatz batetik egiten dugulako,
garai eta testuinguruko pentsamenduaren baitan”.

Zer bide badira horrelako gaietan herritarrak ulermen gakoak eskuratzeko eta ez jakintasuna ttipitzeko?
Nik uste ulermen gakoak etengabeko analisitik etor daitezkeela ezta? Betaurreko lilak jartzen ditugunean, saiatzen garenean egiten dugun hori leku desberdinetatik ikusten kaleidoskopioa bailitzan, bakoitzak bere eremutik, lasai autokritikoak izanez, (kontraesan propioen korapiloek erakusten digute munduaz), eta noski, kolektiboki hausnartuz, trebatuz.

Genero harremanak eta Gorputzen arloan ikerketan ari zira, ikuspegi antropologiko eta feministatik abiatuz. Gai horretan ikuspegi horrek zer ekartzen digu?
Antropologia feministak unibertsaltzat genituen prozesuak garai desberdinetan eta leku desberdinetan aldatzen direla erakutsi izan du aurkikuntza etnografikoen bitartez, eta hortik abiatuta, dekodifikaziorako hainbat gako ematen dizkigu: ikuspegi etnozentrista, biologizista edota esentzialistei adi egotea kasu. Feminismoak, noski, bertan emandako teoria, praktika eta eztabaida aniztasun horren bitartez, izugarri laguntzen digu mundua bazterretatik ulertzen, ikuspegi kritiko bat izaten eta bai pertsonalki (pertsonala politikoa da lelopean) eta bai kolektiboki berau eraldatzen, denontzako justuagoa izango den jendarte baten bidean.

Gaia sakontzeko beste aholku edo gomendiorik?
Pentsatu, trebatu, elkar entzun, hausnartu, korapilatu, trebatu, irakurri, behatu, maitatu, gozatu… eta ekin.

“Feminismoak,  izugarri laguntzen digu,
mundua bazterretatik ulertzen, ikuspegi kritiko bat izaten,
eta bai pertsonalki  eta bai kolektiboki berau eraldatzen,
denontzako justuagoa izango den jendarte baten bidean.”

Herri unibertsitateari buruzko xehetasun guziako lortzeko, klika hemen www.pourunealternativefeministe.org edo behereko irudian :

UPOPAfitxa2013

Soutenez Enbata !

Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier

Enbata.info est un webdomadaire d’actualité abertzale et progressiste, qui accompagne et complète la revue papier et mensuelle Enbata, plus axée sur la réflexion, le débat, l’approfondissement de certains sujets.

Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.

« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.

Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.


Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.

Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).

Enbata sustengatu !

Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari

Enbata.info aktualitate abertzale eta progresista aipatzen duen web astekaria da, hilabatero argitaratzen den paperezko Enbata-ren bertsioa segitzen eta osatzen duena, azken hau hausnarketara, eztabaidara eta zenbait gairen azterketa sakonera bideratuagoa delarik.

Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.

«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.

Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.


50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.

Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).