Abertzale haurrideak, sakon eta zintzoki pentzatuz, iragana den bezala ikertzen badugu, ETAk eginiko hutsik handiena ez ote zaigu auziaren galtzea? Aljeriako FLN delakoaren etsenplura irabazi balu, Euskal Herriko parte nagusienaren independentzia lortuz, gutarik zenbatek Euskadi askatuari muzin eginen zion?
Kontua da bi etsai handiak indartsuegi ditugula, eta ber denboran euskaldun gehixenak gerlez aseak. Zinezko ETAzaleak ere denbora joan ahala nekatu dira eta gutitu. Azkenean sostenguaren beherapen horrek, armada eta polizia guziek baino seguruago, armen uztera behartu du.
Zentzuzko galdera bat halere : ez ote zukeena hobe goizago gelditzea, adibidez 1989ko udaberrian, Aljereko elkarrizketen kariara ? Geroztik beste bizpahiru negoziaketa egin dira, eta aldikal Espainiako gobernuaren eskaintzak gutituz joan, azkenean ezerezera jaisteraino. Gerotik gerora luzatzeak zer ekarri du, salbu bi aldeetarik biktima zerrenden emendatzea ?
Baina gerla horren iturrira joan gaitezen.
Zeinek egiazki hasi zuen ? Prediku ofizialen arabera, iduri luke ETA erakundea gaizkile talde baten kapritxotik sortu zela. Hori da bereziki espainiar eskuinak tai gabe saltzen duena, gehituz ETAren borrokak ez duela politikarekin ezer ikustekorik. Propaganda hutsa ! ETA sortu zen egoera jakin batean, Espainiako gerla deitzen dugun hura koronatu zuen diktadura denboran, frankismoak euskaldungoari egin zion bortxaketari erantzunez.
Haatik euskal gatazka ez zen hor hasia, historia luzeagoan kokatzen da. Baina XX. mendeko lehen herenean, EAJ alderdiak armarik gabeko borroka eraman zuen. Gero ETAren borroka ere luzaz odolik isuri gabe joan zen, bederatzi urtez sigla hori agertuz geroztik (1959), hamazazpi urtez EKIN sortu zenetik (1952) : lehenbiziko bi hilketak ustekabean gertatu ziren 1968ko ekainaren zazpian.
Bitarte horretan ETAk populu beldurtuari burua eraiki zion, gazteria piztu zuen, lanera bultzatu sail eta maila guzietan. Ondotik borroka zinez gogortu zen, zapalketa ere bai, berrogeita zenbait urtez hamar mila jende torturatuz eta mila bat hilez, presonerak eta ihesliarrak ere trumilka.
ETAk bi belaunaldiz eraman duen borroka bortitza bere gora-behera nagusiekin kontatzen digu Julen Madariagak Egiari zor liburu berrian. Irakurtzea dugu, gauzak barnetik ezagutzea dakarrelako, idazlea ETAko lehen aitzindaria izan baitzen, eta gero luzaz kidea.
ETAk bi belaunaldiz eraman duen borroka
bortitza kontatzen digu Iulen Madariagak
“Egiari zor” liburu berrian
Orain zer ? ETAk borroka armatuari uko egin dio. Armak egiaztatzaile neutro batzuen eskuetan utzi nahi lituzke, baina Espainiak eta Frantziak oztopatzen dituzte. Bi Estatuek zer bilatzen dute beraz, mendekua bururaino? Presonerez baliatzen dira bahiketa batean bezala. Umiliatu nahi dituzte, damutzera tolestu, “bekatorea naiz” aitortzera bortxatu. Baina legeak ez du holakorik aipu, eta legetik at ezin da nehor behartu.
Gisa berean Euskal ezker osoa buruaren makurtzera bulkatzen dute, bere iragan osoari uko egin dezan, bere borroka galdu duela erran dezan, borroka hori ez zela zilegia ere aitor dezan : munstrokeria sado-masokista hori ere legetik urrun dago naski !
Ezker abertzalea horretara plega baledi, beste zer gehiago inposa lekiokete ? Bazterrik gabeko kiribilo ezkorrean sartzea luke. Arrazoi doblez ETAri zer eskatuko diote ?
Hor erran dudanak ez du baztertzen autokritikaren beharra, baina zinezkoa libreki egiten dena da. Eta beste guziek ez dute berena egin behar ? Huts guziak alde batekoak izan ote dira ?
Bestalde historiako zati horren balantzea historiak berak eginen du, beti bezala denborarekin. Armekiko esparruan galdu bada, ez ote da politikako foroan irabazi, “toutes proportions gardées” Aljerian bezala, han ere abertzaleek ez baitzuten etsaiaren armada garaitu? Geroak erranen du.
Mementoan, bakearen finkatzeko, munduko bi gerlek ezagutu zituzten ondorio kontrajarriak hor daude. 1919an garaileek galtzailea peko errekan sartu zuten, eta harek hogei urte berantako errebantxa hartu zuen. 1945ean zutitzen lagundu zuten, eta ondorioz adiskidetu ziren. Hor dago hautua.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).