Ez adiorik Kristian

“Kristiani zordun gira”

Ez ginduen arratsalde huntako egitaraua hola programatua. Hemen gira, denak, Kristian-en inguruan.
Azken agurra egiteko. Eskerrak bihurtzeko.
Pena partekatzeko. Galtzen dugunetik in-darra hartzeko.
ELB-ko lagunen izenean, bainan, segur naiz, laborari guzien izenean, gure lehen go-goetak familiari doatzi. Kristianek besteri hoinbeste eman duen denbora, atenzioa, energia, gau eta egun, familiari kendu ditu. Kristiani buruz zordun gira, bainan ere familia guziari buruz zordun gira. Kristianen engeiamendua, familia guziaren engeiamendua zen.
Hori gogoan, eta horren gatik gira honat etorriak, Euskal Herri osotik eta Akitania guzitik Kristian eta familiari: Maite, Peio, Xabi eta Joani, gure adixkidetasuna erakus-teko, eta esker beroenak emaiteko. Segur izan zaizte, eman duzuen guziak, zuekilako lotura sekulakotz finkatu duela.
Hemen gira, trixte eta durduzatuak, militante sutsu bat galdu baitugu: ainitz ekarri dako Kristianek sindikatari, laborantzari, Euskal Herriari.
Zerbait gehiago egin behar zen aldi guziez hor zen: ez naiz orroit, aldi bat ere, “ez” erran duenik. Gaitasuna bazuen gauzen ikusteko eta ikertzeko, idazteko eta mintzazeko ere, nahiz pondu hontan, bere bu-ruarekin ainitz borrokatu den (berak erranik aldibat baino gehiago!). Bere mezua argia zen: laborariak defendiatu, ahulenak eta gehienik mehatxatuak lehenik; bainan ere, beste laborantza bat bultzatu, etxaldeak nonbre haundian biziarazteko gai den laborantza bat; elkartasuna eta elkar bizitza, zoin gehiagoka baino lehen ezartzen duen laborantza.
Pertsona bezala ere, ez zen nola nahikoa Kristian. Guzien ganik errespetatua, guziak errespetatzen zituen, borroka guzien gainetik!
Eta nola ez aipa berekilako harreman go-xoa: lagungarria zen, konpainiako gizona. Nor enoatu edo hasarretu da Kristianekin?
Hutsunea haundia da. Atzo, berari azken bisita egin eta, han ginen lagun andana bat, puxka bat galduak: hutsune hori nola bete? Eta, gindion, Kristianek emaiten zuen hori guzia, behar ginduela gure ganatu, gure gogoan eta gorputzean sartu, taldearen indarrean xertatu, bidea segitzeko, beti ta gehiago ibiltariekin.

Si nous sommes si nombreux, venus d’horizons très différents, c’est pour saluer Kristian: l’homme, le militant infatigable et l’ami fidèle. Pour dire merci, et merci encore. Pour apporter, si c’est possible, un peu de réconfort, toute notre amitié et notre reconnaissance à la famille: à Maite, Peio, Xabi et Joan.
Le dernier numéro du journal Laborari est arrivé cette fin de semaine dans nos boîtes à lettres, alors que nous venions d’appren-dre le décès de Kristian. Nous pouvons y lire un article de Kristian annonçant une opération de collecte de foin au Pays Bas-que pour les éleveurs victimes de sécheresse dans le nord de l’Aquitaine. C’était le dernier article de Kristian, le dernier message avec un titre qui résume toute notre ligne d’horizon: “La solidarité oui, la ré-flexion pour une autre agriculture aussi!” Il y a là les deux dimensions syndicales auxquelles Kristian était attaché: l’immédiat pour sauver les paysans, et l’absolue nécessité d’une autre orientation agricole, plus économe, plus juste dans la répartition des aides, des droits à produire, du foncier, plus respectueuse du droit à la souveraineté alimentaire des peuples du monde; en un mot, une agriculture plus paysanne!
Merci Kristian, dans un contexte toujours plus effréné de compétition, de cannibalisme et de spéculation, de rappeler l’essentiel, ce qui fait la valeur et le sens d’une vie.

Mixel Berhocoirigoin

Adixkide minari

Denentzat Kristian lagun azkar, sano eta leiala, bai bere hitzetan bai obretan. Guretzat Kiki, adixkide mina.
Nola egon aipatu gabe Kikirekin pasatu oren goxoak irriz eta kantuz, beti omore onean lagunen artean.
Nola ez aipa Kikirekin «Biper Beltx» antzerki taldean eman gintuen «Matalas», «Mee, mee, ardikaka mehe» eta «Egarriak» antzerkiak.
Nola ahantz Behorlegiko gaztena jatea Kiki, Mañex eta beren Hergaraiko lagunek antolatzen zaukutena urte guziez eta hori 25 urtez bederen, helburu bakarra zutelarik lagunekin elgarretaratzea eta heier plazer egitea.
Kikik bazakien bazkari on bati ohore egiten. Ez zuen hastio ostatu xoko batean lagunekin kantu xaramelaz artzea. Denak oroit gira goratik emaiten zuelarik “Garaztarra naizela” kantua.
Bere engaiamendu guzien gainetik, hori zen ere Kiki.
Egiten zuen guzia osoki egiten zuen. Bere helburuetarik bat zen mendi eskualdea bizirik atxikitzea. Beretzat herri baten indarra ez zuten etxaldeen eremu eta ontasunek egiten bainan bai jendearen nahikeriak. “Trois petites fermes valent mieux qu’une grande” ez zitzaion slogan bat bakarrik. Bazakien Eskual Herriko laborantzaren geroa hor zela eta ondorioz gure herrietako bizia.
Kikik bere bizi parte bat handia besten zerbitzuko pasatu du, ainitzetan etxeko lana utziz biharamunerat, ordaindua izan gabe. Ezin pentsatuzko eginmoldea oraiko mendean…
Kikirentzat aldiz, normal zen.
Maite, Peio, Xabi eta Joani hitz bat bakarrik: atxik.

Xalbat Falxa

Soutenez Enbata !

Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier

Enbata.info est un webdomadaire d’actualité abertzale et progressiste, qui accompagne et complète la revue papier et mensuelle Enbata, plus axée sur la réflexion, le débat, l’approfondissement de certains sujets.

Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.

« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.

Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.


Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.

Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).

Enbata sustengatu !

Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari

Enbata.info aktualitate abertzale eta progresista aipatzen duen web astekaria da, hilabatero argitaratzen den paperezko Enbata-ren bertsioa segitzen eta osatzen duena, azken hau hausnarketara, eztabaidara eta zenbait gairen azterketa sakonera bideratuagoa delarik.

Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.

«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.

Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.


50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.

Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).