Bizkaia, Araba eta Gipuzkoako aurrezki kutxen aldaketa 2011an hasi zen. Hastapenetik, eta garaian bakarrik denen kontra, ELA sindikatuak argi uzten zuen ez zela ados pausu berri honekin, zeren pribatizazioari bidea idekitzen zion. Mikel Noval-ek, ELA Sindikatuko Gizarte Politika, Ingurumena eta Azterketa bulegoko arduradunak pribatizazio honen fase ezberdinei buruz zehaztasunak ekartzen dizkigu.
Zein izan da Kutxabanken eginkizuna orain arte?
EAEn, Aurrezki Kutxek eginkizun inportante bat ukan dute azken 100 urteetako finantza sisteman. Finantza merkatuko %40a kudeatzen zuten. Tresna zehatz batzu izan dira kontrol publikoaren alde erabiliak. Garrantzia hori nehork ez du ukatzen, eta oraino guttiago gaur egun finantza sistemaren gehiegikeri espekulatiboen ondorioz pairatzen ari giren sistema kapitalistaren krisi garaian girelarik.
Zer ikusmolde ukan du ELAk Aurrezki Kutxa hauei buruz?
ELAk defenditu ditu Aurrezki Kutxa hauen jatorrizko eginkizunak. Hots, tokiko aurrezkiaren kudeaketa euskal sare produktiboari eta jendarteari bideratua izan zadin.
Zer gertatu da Aurrezki Kutxekin 2011an?
Urte hortan, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Aurrezki Kutxak bateratu dira. Ez zen fusio sinple bat izan. Haien jitea aldatu zen. Ez ziren gehiago Aurrezki Kutxak. Bankoak bilakatu ziren, gaur egun dugun “Kutxabank”ak.
Karia horretara, zein izan da ELAren jarrera?
Aurrezki kutxetako 3 Biltzar Nagusietan Bildurekin adostu zen banku bilakatze horren kontra bozkatu zuen erakunde bakarra ELA izan zen.
Geroztik zer gertatzen ari da?
Aurten, otsailean, Kutxabank-eko lehendakariak publiko egin du Kutxabank-en kapitalaren %70a kontrolatua izanen dela bost urte barne kapital pribatuaz. Gaur egun, Kutxabank-en kapitalaren %100a Aurrezki Kutxen esku da.
Horrek erran nahi du pribatizazio prozesu bat aintzin ikusia dela eta euskal finantza entitate nagusiarren geroa kapital pribatuaren esku uzteko xedea dela. Instituzioek ez lukete gehiago kontrolatuko. Pauso bat gehiago emana litaike usaiako banku pribatu komertzial bati buruz. Espekulazioa luke helburu, bezeroen bizkar etekinak haunditzea, tokiko inbertsioetarik urrunduko litaike, etab. Nahi dute BBVA eta Banco de Santander bezala… beste banku bat bilaka dadin.
Zein da ELAren iritzia horri buruz?
Jendarteari gezurra erran dute. Erran ziguten pribatizazio hori ezin zela saihestu. Orain onartzen dute alternatibak badirela, baina ez dute haietaz hitz egin nahi. PNV, PSOE eta PPk akordio bat egin dute, bertan zehazten dute Kutxabank-en kapital pribatua sartzeko mekanismo bat.
Ondorioz, zer mobilizazio mota plantan eman dira ?
ELAk, beste hainbat erakunde sindikal eta sozialekin manifestaldi bat antolatu du ekainaren 21an. Kutxabank-en pribatizazioa gelditzen ahal dugu. Eta bi aldarrikapen nagusi ukan ditugu manifestaldi horretan:
•Engaiamendu politiko bat, non Kutxabank-en kapitala Aurrezki Kutxen esku egonen dela segurtatuko den.
•Ekainaren 30an, BBK eta Vital (Bizkaia eta Arabako Aurrezki Kutxak) ez ditezen Banku Fundazio batzutan eralda. Nahi dute erabaki hori presaka hartu, eztabaida sozialik gabe, zeren gaur egun erabakiak hartzen dira Biltzar Nagusietan (parte hartze haundi batekin eta kontrol publiko eta sozial batekin). Aldiz, Banku Fundazioetan, Patronatu bat plantan emaiten da (finantza “adituz” betea, eta presentzia publiko eta sozial ttipiago batekin). Banku Fundazioetan eraldatzeak erran nahi du errexten dela ondotik bidea kapital pribatuaren sartzeari.
ELA Sindikatuaren jarrera gogorki salatu du EAJ alderdiak…
Ukan ditugun erantzun publikoetan, EAJ-rena da beste guzien gainetik agertzen. Erran zigun gezurretan ari ginela (ahantziz esplikatzerat non ziren gezurrak). Gai horri buruz hitz egiteko eskubidea ezeztatu zigun, nagusiek hortaz hitz egitea, Kutxabank burtsara joaitea gomendatuz, edo beste sindikatuek, CCOOk bezala, baitezpadakoak zirela holako aldaketak erraitearekin ez zitzaiolarik gaizki. Azkenik, EAJ-k azpimarratzen du ezker abertzalearekin bat egiten dugula. Horren helburua da eztabaidaren arreta guk ezarri dugun zentrotik ateratzea: Zer finantza-entitate nahi dugu? Zer interesen alde ? Eztabaida hori behar da sakondu. Arazoa demokratikoa da eta ereduen arteko hautua.