by 
Gogoan ditugu 2018an eta 2019an Euskal Herrian loratu ziren greba feministak. Hurbilago dugu 2023ko azaroaren 30ekoa, hau ere feminista, baina aldi huntan orokorra: sektore guzietan eramana; emazte, ez-binario zein gizonek bideratua; mugimendu feministak sustaturikoa eta langile eta ikasle sindikatuek babesturikoa. Greba feminista orokorrera deitzeko ausardia duen herriak badu oinarrian mugimendu feminista indartsu, sendo eta determinatua, soilik egingarritasuna ikusiz gero jartzen direlako helburuak hain gora.
Horretan gira Euskal Herrian, eta Iparraldeak esker onez eta inbidiaz begiratzen die Bidasoaz beste aldeko feministei. Aldarria ere araberakoa dute: zaintzaren gaia jarri dute plazaren erdian. Bestelako zaintza- sistema baten proposamena dute landurik. Laguntzaren eta artaren gaiak guziak zeharkatzen gaituenez, norberarena aldatzera bultzatzen gaituen borroka ere da, eta horregatik du potentzial iraultzaile handia.
Nor da arduratzen etxeko haurrez? Haurren eguneroko zaintzaren karga mentala bi gurasoek hartzen duteia berdin-berdin? Familiako zaharraz nor da okupatzen? Eta funtsean, entzuten ote ditugu adindun horren nahiak eta beharrak? Biziko fase latza pasatzen ari den lagun horrentzat hor girea? Nehork egin nahi ez dituen zaintza lanak etorkinaren bizkar jartzeaz ez ote gira mintzatu behar? Familia klasikoaren eta zahar-etxe pribatuaren artean ez ote da zahartzaroa bizitzeko beste lekurik? Ez duguia elkartasun sarerik behar gure herri ala kartierretan? Norberaren hauskortasunari lekua emanez, galdera: zertan behar duzu laguntza? Eta ni, nork laguntzen nau?
Zaintza lana betetzen ez duenari begira
Elkar-laguntzari eta elkar-artatzeari so eginez gero, laster dugu jendarte heteropatriarkatuaren, klasistaren eta kolonialaren aurpegia. Hitz potoloak dira, baina gure antolaketa sozial, ekonomiko eta kulturala definitzeko balio digute. Bi hitzez, zahar-etxeetako pasabideetan zein etxeko sukaldean emazteak direla lanean –ados, ados… senarrak noiztenka lagunduz– eta etorkina izanen dela hiriko zikin-biltzaile. Baina zaintza lana betetzen duenari so egitea bezain inportantea zaigu zaintza lan hori betetzen ez duenari begiratzea: pertsona guziek behar dute zaintza, baina guziek ez dute hein berean zaintzen. Ez zaintzea pribilegio bat da eta pribilegio oro dugu galdekatu beharra. Generoa kulturala den bezal-bezala kulturala da zaintzarena, funtsean, genero-eraikuntzaren parte delako. Horretan ari da Hego Euskal Herriko mugimendu feminista. Interesgarria da prozesua, iraultzailea izan daiteke emaitza. Urrats garrantzitsua izan zuten greba feminista orokorrarena, baina argi utzi zuten ez zela helmuga. Agenda politikoan eta sozialean kokatu nahi zuten aldarria. Lortu zuten: milaka grebalari, ekintzak goizetik arratsera, manifestazioak hamarnaka herritan, errepideen eta lantegien blokeoak… geldirik zen herri bat izan zen 2023ko azaroaren 30eko (Hego) Euskal Herria
Elkar-zaindu behar dugu, denon esku delako denon ongizatea
Zaintza sistema publiko-komunitario baten proposamena dute landurik eta Denon Bizitzak Erdigunean plataforma dabil lanketa aitzinarazten. Azkenik, otsailaren 20an egin dute agerraldi publikoa Bilbon. Pribatizazioek publikoa irensten duten honetan, zerbitzu publikoaren aldarriak inportantzia handia du: zaintza eskubide bat den heinean, guzientzat behar luke izan eskuragarri, beti ere sektoreko langileen duintasuna bermatuz –zaintzaile papergabeen erregularizazioa eta kalitatezko lan baldintzak dituzte aldarrien artean–. Eskubide bezainbat betebehar dugunez, komunitarioa ere da landuriko proposamena: elkar-zaindu behar dugu, denon esku delako denon ongizatea. Bai ala bai, aldaketa kulturak, hots, pertsonalak dakarzki horrek: zaintzaren feminizaziotik haratago eta familia nuklear klasikotik haratago ere irudikatzea laguntza eta arreta sareak.
Mugimendu feministak landuriko proposamen politiko hori babesten dute 30 bat eragile sozial eta politikok. Instituzioak interpelaturik dituzte, eztabaida-mahai baten sortzea galdetzen diete. Ez dute oraingoz erantzunik, baina ez ditu horrek etsitzen.
Badugu zer ikasia Iparraldekook Hegoaldeko mugimendu feministatik. Denon Bizitzak Erdigunean- en gogoetak hurbiletik segitu beharrak ditugu, aberasgarriak zaizkigulako. Azkenean, guziak zeharkatzen gaituelako zaintzak. Denak girelako norbaiten zaintzaile edota norbaitek zainduak. Eta hori horrela ez bada, begiratu iezaiozu gaiari feminismotik…
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).