Udal eta foru hauteskundeak ospatuko dira maiatzaren 24-an EAE-n eta Nafarroan. Begi guziak Nafarroara so daude, ea aldaketa etorriko den UPN-n agintaldi eskandalagarriari bukaera emaiteko. Hona nola aitzin ikusten dituztan 24-eko Nafarroako gobernu hauteskundeak.
Ainitzetan aipu da debate politikoan hitz hutsalak edo errepikakorrak erabiltzen direla nolanahika, kasik ohartu gabe ere. Berdintsu gertatzen da internet, sare sozial edo Twitteren garaian ere.
Debate (pre) elektoral horren adibiderik hurbilena Nafarroan kokatzen da azken aste eta hilabeteetan eta iraunen du bederen maiatza undarra arte.
Nafarroako parlamentu berria osatu gogo duten alderdi politiko guziek beren kanpainaren hitz gako gisa hartu dute “aldaketa” hitza.
UPNren kudeaketa desastregarria azken 20 urteetan bururatzen ari den legegintzaldi delirante batean oinarritua, elkargo foralak ezin izan du aintzinkondu iraunkorrik bozkatu ere egin. Desastre horren ondorioetarik batzu ikusten dira CAN bankua edo Osasuna futbol taldearen egoera ilunak sakonki ikertuz korrupzio arloan. Ondorioz beraz hauteskunde kanpainan alderdi politiko guziek kambio edo aldaketa hitza talisman gisa hartua dute.
Guziek erraitearekin baita UPNk ere. Alabainan hunek ere aldaketa praktikan eman du, behintzat parlamenturako bere zerrendaburua aldatuz. Hiri nagusian haatik Maya gaurko auzapezak tiratuko du berriz ere nabarristen zerrenda. PSNk ere bere hautagai nagusiak aldatu ditu, eta alabainan Podemos berriak ere aldaketaren ikur gisa agertu nahi du. Funtsean egiazko aldaketa bat eskatzen dute ere Geroa Bai, EH Bildu eta Ezkerrak panorama politikoaren beste puntan. Alderdi politiko bakotxa konbentzitua da soilik oinarritzen duela egiazko aldaketaren epizentroa… Betiko leloak, betiko politikan eta betiko hauteskunde kanpaina batean !
Opzio politiko berriaren desafioa
Badirudi Nafarroan, aldi huntan, aldaketa famatu hori soilik bi moldetan gauzatuko dela. Bi eszenario posible bakarrik ikus daitezkeela, gero hurbilean, maiatzeko hauteskundeen ondotik. Lehen posibilitate erreala aldaketa “frentista”-rena litaike, zointan gauregun arte indar nagusienetarik izan diren batzuk, gosta dena gosta, poderea atxikitzerat helduko diren. Eskuin gogor bati alienaturik eta ezaugarri espainolez beztiturik beren uste nabarrista, indar hauek orain arte bide egin dute beraiekin bat egiten zuten guziak arrunt baztertuz politikoki eta kulturalki, kasik segregazio sistema bat oinarri gisa emanez.
Beste posibilitate politiko egiazkoak ezkerra bere osotasun eta konplexitatean oinarri gisa har lezake. Posibilitate hunek bere ezaugarria nafar euskaldungoan dauka gehien bat, batzuentzat nafar euskal abertzaletasunerat heltzen delarik. Justizia politiko eta soziala aldarrikatzen du esparru zabal hunek, politika ikusteko eta egiteko molde berri bat nahi duelarik ere esperimentatu lurralde osoan.
Espektro politiko zabal bezain konplexu hunek aldaketa integratzailea izan nahi du. Alabainan gehiengoa lortuz gero, protagonista berriek osa lezakete eta agian eragile politiko eta sozial berrien aktibazioa lortzea luke helburutzat, gisa hortan pluraltasun gehiago segurtatuz eguneroko arlo ainitzetan. Opzio politiko berri hunen desafioa halere ez da batere errexa, ez baitu frentismo bati erantzun beharko bestelako frente politiko baten bitartez. Gauza ez litaike ordezkatzea frente eskuindar espanolista bat ezkerreko frente nafar euskaldun baten medioz. Irabaztekotan opzio berriak abilki jokatu beharko du, ohartu gabean edo gauregungo UPNren alderantzizko politika frentista berri bat aplikatu gabe. Dosia neurtuez eraman beharko du bere barkuaren abiadura uhainez uhain, esklusio eta sektarismo arkaikoak politika integratzaile demokratiko eta errespetuzkoagoak bultzatuz.
Azken sondeo elektoralek diote
Nafarroako parlamentu berria
osa lezaketela bost eta zortzi arteko alderdi politikoek.
Nehork ez du dudatzen gehiengo berri bat,
edozein izanikan ere,
akordio eta paktu politiko zabalen artekoa izanen dela.
Paktu politiko zabalen garaia
Epe luzerako parioa litaike Nafarroa berri bat martxan emaitea, bazterketarik gabekoa, zointan eragile sozial eta politiko guziek beren kokapena eta jokabidea segurta lezaketen.
Parioa litaike aldaketa politikoa ez bilakatzea batzuentzat tragedia edo ezin jasanezko lur ikara. Aldaketa, joko demokratikoaren lorpen normalizatu bat izan behar litaike soilik. Araudi horiek errespetatuak izanen direlako segurtamenarekin, agian aldi huntan nafar herritargoaren gehiengoa aldaketa aktibatzeko gai izanen da.
Beti ere, azken sondeo elektoralek diote Nafarroako parlamentu berria osa lezaketela bost eta zortzi arteko alderdi politikoek. Nehork ez du dudatzen gehiengo berri bat, edozein izanikan ere, akordio eta paktu politiko zabalen artekoa izanen dela.
Baditaike gaurko oposizioaren zubilan bilakatzea Geroa Bairen zerrendaburu den Uxue Barkos. 2011ko Espainiako legebiltzarreko hauteskundeetako emaitza baliosaren haritik Barkos izan daiteke aldaketa desiragarri eta egingarri baten protagonista nagusienetako bat, Geroa Bairen emaitzen arabera noski. Bigarren edo hirugarren indar ateratuz Uxue Barkosek baluke kapazitate haundia interlokuzioa bermatzeko funtsezko aldaketa bat gauzatzeko pragmatikoki bezain molde ausartan. Bere pertsonalitateak eta finkatzen jakingo duen hauteskunde emaitzek ahalbidetuko dute bere integratzaile ahalmena. Geroa Bai eta Uxue Barkosek duten akordioetarako nahikeria eta ahalmen horien heinerat helduko ote dira EH Bildu eta bere zerrendaburu den Adolfo Araiz, emaitza onak lortuta gero? Aldaketarako gako bat da aukera hau ere, baiezkoaz erantzun ta gero. Maiatzeko emaitzek eta aldaketa baten aldeko diren indar politikoen akordiorako kudeaketa kapazitateak dute azken finean azken hitza.