Begi bixtan aldatzen bederen, ez erraiteko leher egiten, ari den mundua, iraganeko eredu ekonomiko higatuaren adibide geroz eta argiagoa da. Eredu hori etengabeko konpetizione eta frustazioetan oinarritu izan da, abantail ahalgingarriak eraginez batzuentzat. Beste ainitzentzat aldiz eskubide zangopilatze, gosete edota ingurumen funditze nardagarriak suposatu eta suposatzen ditu, oraindik gauregun bizi dugun eredu hunek.
Erreserba naturalen ezin geldituzko kontsumitze ero batek %40 gainditzen du gure izarbelaren arraberritze ahalmena. Alabainan dena lotuta dago: ingurumenaren izorratzeak dakar itzulipurdikatze soziala. Urgentziak manatzen du aldaketa ingurumen arloan. Ongi etorria litzateke ekologista talde politikoetaz haratago, beste espazio politikoetako talde eta mugimenduek ere, egiazki kondutan hartzea beren egitarauetan, aipatutako konstatazio eta griñak.
Kontestu hortan, soilik populismoa eta beldurra proposatzen duen betiko eskuinari, ezin zaio finkatutako eredu baten kudeaketa soila kontrajarri. Horizonte edo ipar orratz berriak atsulutoki landu eta bultzatu behar dira, ezkerreko ikuspegitik. Funtsezko aldaketa ekologikoa sakondu, adostu eta aplikatu behar da Europa eta mundu mailan. Hortarako ez da miraikuiluzko aterabiderik. Gure usaia zahar, kontserbatismo eta hainbat « abantailekin » apurtu beharko da, nahi ala ez. Bakotxak bere burua ekologistatzat definitzea ez da liberalismo salbaiaren eta produktibismo etengabe baten kontra borrokatzea, baizik eta ere teknoegitura jakobino azkar baten kontra egitea.
Frantses estatuan, estadoa eta industrial talde haundienen arteko kogestioa gauza jakina da aspalditik, munduko beste hainbat erresuma industrializatuetan bezala funtsean. Gisa hortan Frantzia munduko erresuma nuklearrizatuenetakoa delarik. FNSEA laborantza sindikatuaren eraginez, « gure » laborantza Europako lehena da pestizidio kontsumoan. Errautsgailuen zenbakietan ere txapeldunak gira eta ez dut aipatzen autobide eta abiadura haundiko bide ezberdinen dentsitatea. Aldaketa ekologikoa bultzatzea jardun kolektiboari eta efikazia berri bati sentsua emaitea litzateke dudarik ez. Ez da kapitalismoa edo etengabeko garapen inkontrolatua berdez tindatzea.
Aldaketa ekologikoak nahitaez, gradualki bada ere, oinarrizko jendarte aldaketak bultzatu beharko ditu, justizia sozial gehiagorekin betan. Zer ekoizten dugu, nola, norentzat eta zertarako? Ingurumenari buruzko zer ondoriorekin eta zoin betebeharrekin ? Oinarrizko beharrak eta koherentzia minimo batek manatzen digu hautatzea behin betiko OGM eta laborantza iraunkorraren artean, nuklearra eta energia berriztagarrien artean, erautsgailuen eta ondarkinen bereixte selektiboaren artean. Aldaketa ekologikoa ezingo da eraginkorra izan merkatu libro eta araudirik gabeko batean.
Liberalek eta eskuinekoek jakina, erranen digute merkatu sakratuak ahal duela zaindu hainbat desregulazio, izan ekonomiko edo ingurumenari lotuak. Ezkerreko ikuspegi erreal batetik gauzak ikusita, ez ote dira aldiz ura, garraioak eta energia bezalako funtsezko gauzak jendarteko aberastasun amankomun gisa ekarri. Gisa hortan politika publiko bdez soilik kudeatuak litaizke, efikazia haundiagoarekin eta kontrol demokratiko eta herritarrak bermaturik. Azken finean, aldaketa ekologikoa helburu eta konzeptu horietan finkatzen delako : herritarrak jabetu behar dira beren eguneroko erronketaz.
Herritartasun berritua izanen da aldaketa ekologikoaren berme lehena. Modelo aldaketak demokrazia partehartzailearen aktibatzeko erabakigune berriak ere eskatuko ditu. Ingurumen eta sozial « dumping » delakoeri buru egiteko, erantzunak ezingo dira soikik nazionalak izan. Bederen Europa mailekoa izanen da, fiskalitate ekologiko ausarta bultzatuz, konbergentzia soziala adostuz eta industria plangintza oinarrian arraberrituz, herritarren eta ingurumenaren mesederako. Sentsu berdinean, ez gira berotze klimatikoaren kontra borrokatuko ilusio faltsutu bat dela pentsatuz edo itsuarena eginez : erabakiak Europa mailakoak, ez erraiteko mundu mailakoak ditaizke.
Azken finean, sozialismoa bezala, aldaketa ekologikoa ez da soilik erresuma batean burutuko. Demokrazia bezala eraikiko da ekintza eta konzientizazio kolektiboen bitartez, herrialde eta interes orokorren onerako. Engoitik Euskal Herrian ikasia eta usu pratikan eman dugulako, ekologia kontuak ere eskutan hartzen hasten bagine. Nahizta mundu ttipi bat izan, ez gira mundutik aparte.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).