
ospatzerat deitzen du.
Ipar Euskal Herriko Mugimendu Abertzaleak bateraturik ospatuko du 2025eko Aberri Eguna apirilaren 20an Donibane Garazin “Elgarrekin · Herria · Burujabetza” lelopean.
Duela urte bat, Uztaritzen, Ipar Euskal Herriko ehunka eta ehunka abertzalek inoiz ikusi gabeko Mugimendu Abertzalearen birfundatzeko prozesuaren emaitza aurkeztu zuten. Herri Bidea deituriko dokumentuak mugimenduaren sorreratik gaur arte izan duen ibilbidea oroitarazi, gaur egungo testuingurua aztertu, oinarriak finkatu, heldu diren urteetako helburuak marraztu, horien lortzeko estrategiak eta praktikak zehaztu, eta Mugimendu gisa aritzeko moldeak kokatu zituen.
Uztaritzetik Donibane Garazira
Mugimendu Abertzaleak, garapen fase ezberdinak ezagutu ditu, bakoitzak bere ezaugarri propioekin. Bagira prozesuak ondoko hamar urteen fasea prestatzen lagundu du. Baina sekuentziak, urte bakar batez, sekulako bizkortzea ezagutu du.
Herri Bidean egiten zen irakurketa globala larritzen ari da: “Mundu mailako ordena aldatzen ari da. Tentsioak gora doaz. Potentzien arteko gerlak fronte ekonomiko zein militarrean gauzatzen ari dira. Gero eta autoritarioagoak diren estatuen buruan figura politiko populistak sortzen diren bitartean, gose inperialistak berriz azaleratzen dira”.
Azken urteetan gero eta sakonagoak ziren krisi klimatiko, ekonomiko, sozial, politiko eta instituzionalak, bidegurutze politiko orokor batetara eraman gaituzte. Momentu erabakigarri huntan, eskuin muturra nagusitzen ari da planetan gaindi, ezkerreko indarrak katatonian murgiltzen direlarik.
Euskal Herrian, bidegurutze horrek sekulako aukera sortzen du. Herritar gero eta gehiagok ikusten dute Bruselatik, Madriletik edota Parisetik ez zaigula ezer onik eroriko, eta “Egun Zoriontsuen” programa gure esku eta Euskal Herritik sortzeko ahaleginetan aritu behar dela.
“Eskuin muturrak bilatzen duen zatiketa logika gainditu beharko da, ‘Gizarte eginez’, herritarren arteko batasuna sustatuz, eta Herri gisa – Euskal Herri gisa – arituz, ditugun desafioei elkarrekin aurre egiteko.”
Historia azeleratzen ari da eta aldaketa horiek gurean eragin zuzena dute onerako eta txarrerako. Herri Bidean erran bezala, Mugimendu Abertzalearen bidea”Prozesu iraunkor eta etengabekoa da, ofentsibak antolatzea eta aukera taktikoak zein azeleratze historikoak baliatzera behartzen duena, […]”. Asanbladaren disoluzioa horietako momentu bat izan zen. Europarretan eskuin muturrak sekulako gorakada ezagutu eta gero, ezkerreko abertzaleak dantzan sartu dira eta historiako lehen diputatua lortzeaz gain, Ipar Euskal Herria ezkerrean kokatzea lortu dute. Aurten, Ipar Euskal Herrian, Euskal Autonomia Erkidegoan bezala, eskuin-zentroen betiko hegemonia zalantzan ezarri da ezkerreko abertzaleen indartzearen ondorioz.
Elgarrekin
Euskal Herri osoan gaindi, ezkerreko abertzaleak dinamika politikoan dira, dinamika sozialetan direlako. Mugimendu abertzaleak, momentu erabakigarriak baliatzen badaki, baita bere eraldaketa sozialerako programa bultzatzen ere, egunez egun, esparru guzietan: aldaketa instituzionalean, euskaran, etxebizitzan, kliman, borroka sozialetan, laborantza herrikoian… Bidean da Ipar Euskal Herrian Mugimendu gisa gehiago aritzeko ariketa eta ildo hortatik, berriz ere Aberri Eguna elgarrekin antolatuko da.
Herria
Hölderlin poetak zioen bezala, “Arriskua hazten den tokian, salbatzen duena ere hazten da”. Mugimendu Abertzaleak, eskuin muturraren mehatxua hor du, eta horren aitzinean, mugimendu gisa aritzeaz gain, Herri gisa aritzeko behar eta potentzial handia du ere. Europar hauteskundeek erakutsi zuten herritarren zati handi batek frantses eskema atzerakoietan segitzen duela. Geroztik, eskuin muturra bere hazia hemen landatzen saiatzen da. Bilatzen duen zatiketa logika gainditu beharko da, “Gizarte eginez”, herritarren arteko batasuna sustatuz, eta Herri gisa – Euskal Herri gisa – arituz, ditugun desafioei elkarrekin aurre egiteko (hizkuntzan, osasunean, energian, elikaduran, ikasketetan, ekonomiaren bertokiratzean…).
Burujabetza
Eskuin muturra boterera heltzeko arriskua gero eta errealagoa bilakatzen delarik, burujabetza beharra gero eta gorriagoa da maila eta lurralde guzietan. Euskal Herriko biztanle guziak babesteko instituzio publiko eta herritar alternatiba azkarragoak behar dira. Salto berri bat egiteko tenorea iritsi da Euskal Herriko eremu administratibo guzietan.
Herri eta elkargoko hauteskundeen hitzordua herri dinamiken eta mugimendu sozialen agendetan markatua da jadanik. Urte batez irekitzen da Ipar Euskal Herri mailan, aldaketa instituzionalaren aldeko eta Mugimendu Abertzalearen helburuak kausitzeko gehiengo sozial eta politiko bat osatzeko leihoa. Aukera ezin da galdu.
Horregatik, apirilaren 20an, Donibane Garaziko Aberri Egunean ozen zabalduko dugu iragana eta oraina baino haratago, Euskal Herria dela gure etorkizuna. Elgarrekin, herria, burujabetza!