by Harridura eta poza, kezkak eta amaigabeko galdeak. Bai eta ikara ere, lerro horiek idazterakoan Libiatik heldu zaizkigun berriak ikusirik. Sentimendu eta gogoeten nahaste-borrastea, 2011ko lehengo hilabete hauetan Arabiar munduko herrialdeetan historiaren orri garrantzitsua idazten ikusten ari garen bitartean. Ekonomia, soziologia eta historiako adituek iraultza horien kausak eta sustrai sakonak aztertzen hasi eta gako nagusiak laster eskainiko dizkigute. Bainan abiadura handia hartzen duelarik, historiak bere misterioaren parte bat atxikitzen du beti.
Tunisia, Egipto, Yemen, Bahrein, Libia, Algeria, egoera desberdin horietan ezaugarri amankomunak ageri dira: espontaneoak izan dira jazarpenak eta nehork ez ditu hasieratik bederen kontrolatu, gehienetan oposizioko indar politiko eta sozialak errepresioagatik erabat ahulduak baitira. Askotan gazte eskolatuen aldetik etorri da pindarra eta komunikazio teknologia berriak, interneteko baliabideak estrategikoak izan dira jazarpenak hedatu eta koordinatzeko bai eta erregimen kontrol politiko nahiz ideologikoa gainditzeko ere. Armadaren paper anbiguoa bezain erabakigarria azpimarratzekoa da, manifestaldi jendetsuak ez daitezen sarraski bihur (Li-bia salbuespena ote?).
Mundu osoan zehar justizia eta askatasunaren gosez diren herrietan berehalako oihartzuna izan dute Tunisia eta Egiptoko iraultzek. Hamar egun barne Tahrir plaza sinbolo unibertsala bilakatu da eta askorentzat “dégage!” aditza, arma zorrotza. Muga kultural guzien gainetik iraultza horien oihartzuna munduaren itzulia egin du beren osagai sozial, demokratiko eta nazionalek historia luzeko triptiko sendoa osatzen dutelako. Populu bakoitzaren historian antzeko gertakari erreferentzialak existitzen dira. Eta bestalde gaurko egunean, sistema kapitalistaren krisiak bizipen berdintsuak (proportzio desberdinetan halere) sortzen ditu planetaren xoko moko guzietan eta bizipen horien kontzientzia ere zabaltzen da, mugimendu al-termundialista lekuko.
Azken hamarkadetan izoztua zen egoera geopolitikoan lurrikara gertatu da et goizegi da abiatu den tsunami politiko horren ondorio guziak neurtzeko. Noraino joanen den, zein emaitza izanen duen, ezin da erran, baina haustura markatzen duela ezin uka. Berlineko murruaren erorketarekin parekatzen hasi dira batzuk. Kolonialismo fasearen bukaeran esperantzaz beterik sortutako erregimen politiko berriak luze gabe autoritarismoan erori ziren, ustelkeria eta nepotismoa nagusitu zirelarik. Mendebaldeko potentziek aho beteka defenditzen dituzten printzipio demokratikoen zangopilatzea onartu zuten, interes ekonomiko estrategikoengatik lehenik, ondotik diktatura horiek islamismo politikoaren kontrako hesiak izaiten ahal zirelakoan eta are gehiago “terrorismoaren” kontrako mundu mailako gerlan aliatu fidelak bilakatu zirelarik. Edota Libiako kasuan bezala, Europara buruzko immigrazioaren kontrolatzaile zorrotzaren funtzioa betetzen zuelako. Zein izanen dira mundu globalizatuko arabiar herrialdeetan balizko Estatu demokratiko berri batzuen kokapen politikoa eta papera? Zein eragin Israel-Palestindar gatazka luzean?
Geroari begira populu arabiar askatuei hoberena opatzen badiegu ere, zaila izanen dute arazoen korapiloa askatzeko. Sistema demokratikoa xutik ezartzea ez da lan errexa, jendarte zibila poderearen aparatuetarik kanpo antolatua ez delarik. Arazo soziala larriago da oraino. Langabezi masiboak sorturiko etsipen sozialak Europako herrietara benetako ihesaldiak eragiten ditu, azken egunetan ikusi ahal izan dugun bezala. Argi da indar sozial batzuek diktadore ustelen kontra jarri direla beren funtsezko interesak zaintzeko. Aberastasunen banaketa justuago bat hain errexki onartuko dute? Bertako ekonomian eragile nagusia den Egiptoko armadak grebak gelditzeko bota dituen mehatxu gogorrek pista bat emaiten digute.
Sekulan baino beharrezkoago da munduaren bestelako antolaketa. Eta aspaldidanik aipu den finantzaren gaineko tasa urgentzia handikoa da, sistemaren funtsezko aldaketa ekartzen ez badu ere, garapen jasangarriaren alde eta pobreziaren kontrako baliabideak mobilizatuz, herri iraultza horien laguntzeko.
Indépendant, sans pub, en accès libre,
financé par ses lecteurs
Faites un don à Enbata.info
ou abonnez-vous au mensuel papier
Les temps sont difficiles, et nous savons que tout le monde n’a pas la possibilité de payer pour de l’information. Mais nous sommes financés par les dons de nos lectrices et lecteurs, et les abonnements au mensuel papier : nous dépendons de la générosité de celles et ceux qui peuvent se le permettre.
« Les choses sans prix ont souvent une grande valeur » Mixel Berhocoirigoin
Cette aide est vitale. Grâce à votre soutien, nous continuerons à proposer les articles d'Enbata.Info en libre accès et gratuits, afin que des milliers de personnes puissent continuer à les lire chaque semaine, pour faire ainsi avancer la cause abertzale et l’ancrer dans une perspective résolument progressiste, ouverte et solidaire des autres peuples et territoires.
Chaque don a de l’importance, même si vous ne pouvez donner que quelques euros. Quel que soit son montant, votre soutien est essentiel pour nous permettre de continuer notre mission.
Pour tout soutien de 50€/eusko ou plus, vous pourrez recevoir ou offrir un abonnement annuel d'Enbata à l'adresse postale indiquée. Milesker.
Si vous êtes imposable, votre don bénéficiera d’une déduction fiscale (un don de 50 euros / eusko ne vous en coûtera que 17).
Independentea, publizitaterik gabekoa, sarbide irekia, bere irakurleek diruztatua
Enbata.Info-ri emaitza bat egin
edo harpidetu zaitezte hilabetekariari
Garai gogorrak dira, eta badakigu denek ez dutela informazioa ordaintzeko ahalik. Baina irakurleen emaitzek eta paperezko hilabetekariaren harpidetzek finantzatzen gaituzte: ordaindu dezaketenen eskuzabaltasunaren menpe gaude.
«Preziorik gabeko gauzek, usu, balio handia dute» Mixel Berhocoirigoin
Laguntza hau ezinbestekoa zaigu. Zuen sustenguari esker, Enbata.Info artikuluak sarbide librean eta urririk eskaintzen segituko dugu, milaka lagunek astero irakurtzen segi dezaten, hola erronka abertzalea aitzinarazteko eta ikuspegi argiki aurrerakoi, ireki eta beste herri eta lurraldeekiko solidario batean ainguratuz.
Emaitza oro garrantzitsua da, nahiz eta euro/eusko guti batzuk eman. Zenbatekoa edozein heinekoa izanik ere, zure laguntza ezinbestekoa zaigu gure eginkizuna segitzeko.
50€/eusko edo gehiagoko edozein sustengurentzat, Enbataren urteko harpidetza lortzen edo eskaintzen ahalko duzu zehaztuko duzun posta helbidean. Milesker.
Zergapean bazira, zure emaitzak zerga beherapena ekarriko dizu (50 euro / eusko-ko emaitzak, 17 baizik ez zaizu gostako).